Tösbərək sözü Azərbaycan dilində qısaboylu, gödək insanı ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "qısaboylu, gödək" kimi tərif olunsa da, mənasının daha geniş və çoxcəhətli olduğunu qeyd etmək lazımdır. Sözün ifadə etdiyi "qısaboylu"luq, sadəcə boyun qısa olmasını deyil, bədənin ümumi proporsional quruluşunun da gödək, dolğun və qısa əzalarla xarakterizə olunmasını əhatə edir. Yəni, tösbərək olan bir insan sadəcə boyca qısa deyil, həm də fiziki cəhətdən daha kompakt, dolğun və çəlimsiz görünür.
Etimoloji baxımdan "tösbərək" sözünün mənşəyi tam aydın deyil, lakin türkcə köklərə istinad etməsi ehtimalı yüksəkdir. Bəzi araşdırmalara görə, sözün əsasında "tös" (dəqiq mənası müəyyən deyil, ancaq bəlkə də "qısa", "kiçik" kimi mənalara işarə edir) və "bərək" (dolu, qalın, gödək kimi mənaları ola bilər) komponentləri ola bilər. Bu hipotetik təhlil "tösbərək" sözünün qısaboylu və dolğun fiziki quruluşu ifadə etməsini açmağa kömək edir.
Cümlə içərisində "tösbərək" sözü adətən şəxsin fiziki xüsusiyyətlərini təsvir etmək üçün işlənir. Məsələn:
- "O, çox tösbərək bir uşaq idi." - Bu cümlə uşağın həm boyunun qısa, həm də gödək olduğunu bildirir.
- "Tösbərək qadın əlindəki ağır yükü çətinliklə daşıyırdı." - Burada "tösbərək" sözü qadının həm boyunun qısa, həm də gücünün az olduğunu ifadə edir.
- "Tösbərək olsa da, çox çevik və sürətli idi." - Bu cümlə fiziki quruluşla əlaqəli bir xüsusiyyətin (tösbərək olma) əks xüsusiyyət (çeviklik və sürət) ilə ziddliyini göstərir.
Qeyd etmək lazımdır ki, "tösbərək" sözü bəzən məhəbbət dolu bir şəkildə, şirinlik ifadə etmək üçün də işlənə bilər. Ancaq bu daha çox sözün məcazlı mənası kimi qəbul edilməlidir və əsasən uşaqlar üçün istifadə olunur. Lakin, ümumiyyətlə "tösbərək" sözü neytraldan daha çox müsbət konnotasiya daşımayan bir sözdür. Ona görə də istifadəsi zamanı diqqətli olmaq lazımdır.