Tumbul sözü Azərbaycan dilində əsasən "gombul", "koppuş", "dolğun" mənalarında işlənən sifətdir. Lüğətlərdəki "gombul" və "koppuş" ifadələri tumbulun fiziki görünüşünü, əsasən də dolğunluğu, yuvarlaq formasını vurğulayır. Ancaq "tumbul" sadəcə fiziki ölçü və formadan daha çox bir məcazi yük daşıya bilir. Sözün kontekstə bağlı olaraq "şirin", "sevimli" və ya hətta "qalın" kimi əlavə mənalar da qazana bilməsi mümkündür.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "tumbul" sözünün mənşəyi tam olaraq aydın deyil, lakin türk dillərindən qaynaqlandığı ehtimal olunur. Qədim türk dillərində bədənin dolğunluğunu, iriliyini ifadə edən köklərlə əlaqələndirilə bilər. Bu köklərin dəqiq izini tapmaq üçün daha geniş etimoloji araşdırmalar aparmaq lazımdır.
Nəcəf Xəzrinin misalında olduğu kimi ("Tuturam oğlumun tumbul əlindən; O gedir yanımca gülümsəyərək.") "tumbul" sözü, uşağın əlinin dolğunluğunu və şirinliyini ifadə etmək üçün işlənir. Bu kontekstdə söz sadəcə fiziki təsvirdən kənara çıxaraq, müəyyən bir emosiyanı – sevgi və məhəbbəti də ifadə edir.
İkinci misalda ("Orada, pəncərənin qabağında tumbul bir körpə oynayır.") isə "tumbul" körpənin dolğun, sağlam və sağlam görünüşünü təsvir edir. Burada da fiziki təsvir ön plandadır, lakin söz, körpənin sağlamlığı və sevimliliyi ilə bağlı müsbət bir duyğu yaradır.
Qısacası, "tumbul" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mənası həmişə dolğunluq, gombul olmaqla bağlıdır. Lakin bu fiziki təsvirin arxasında məcazi mənalar, duyğular və əlavə konnotasiyalar da gizlənə bilər. Sözün işlənmə sahəsi əsasən uşaqlar və onların fiziki xüsusiyyətlərinin təsvirindədir, lakin digər kontekstlərə də uyğunlaşdırıla bilər.