Umacaq (is.): Umulan, gözlənilən, könüldə tutulan, istənilən, intizarı çəkilən, ürəyindən keçən şey. Bu söz, əsasən, müsbət və ya mənfi bir nəticəyə ümid etməyi, bir şeyin baş verməsini arzulamağı ifadə edir. "Umacaq" sözü, əsasən, gələcəyə yönəlik, hələ reallaşmamış bir hadisəni, vəziyyəti və ya vəziyyəti gözləmək, ona ümid etmək mənasını verir. Təkcə "istənilən" mənası ilə kifayətlənmək yetərli deyil, çünki "umacaq" sözü, istəklə yanaşı, həm də bu istəyin reallaşması üçün bir gözləmə, intizar hissi ehtiva edir.
Etimologiyası: Sözün kökündə "ummaq" felinin məsdəri dayanır. "Ummaq" felinin özündə də ümid etmək, gözləmək, istəmək mənaları vardır. "Umacaq" isə bu felin məsdər halından törəmiş bir isimdir və feli-isim formasıdır. Bu səbəbdən, "umacaq" sözü, sadəcə bir istək deyil, həm də o istəyin reallaşmasına yönəlmiş bir gözləmə və ümid ifadə edir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Onun yeganə umacağı, imtahanlardan yüksək bal toplamaq idi.
- Uzun illərdir ki, ədalətin yerinə yetməsini umacaqdır.
- Həyatda ən böyük umacağı, ailə qurmaqdır.
- [Vidadi:] Sən də qurtarmasan Vaqifi dardan; Yoxdur umacağım (Bu misalda, şairin heç bir ümidi, gözləməsi qalmadığını, ümidsizliyini ifadə edir).
- Bütün umacaqları puça çıxdı.
Sinonimləri: Ümid, gözlənti, arzu, istək, intizar
Antonimləri: Ümidsizlik, kədər, məyusluq (kontekstə görə dəyişə bilər)
Qeyd: "Umacaq" sözü, ümumiyyətlə, müsbət bir kontekstdə işlənsə də, yuxarıdakı Vidadi misalında olduğu kimi, mənfi bir kontekstdə də (heç bir ümidin qalmadığını bildirmək üçün) istifadə oluna bilər.