Üzüqara sözü Azərbaycan dilində sifət və zərf kimi işlənir. Əsas mənası "utanılacaq, əskik işi olan, xəcalətli" olmaqdır. "Üzüağ" sözünün antonimidir. Lüğətlərdəki qısa izahı bu sözün zəngin semantik potensialını tam əks etdirmir. Daha dəqiq şəkildə desək, "üzüqara" şəxsin öz əməlləri, davranışları və ya əldə etmədiyi nəticələr səbəbindən ictimai rəydə aşağı düşdüyünü, xəcalət çəkdiyini, özünü günahkar və ya qeyri-kafi hiss etdiyini bildirir. Bu, sadəcə "utanmaq"dan daha dərin bir duyğudur; əməlin nəticəsindən doğan daxili bir sarsıntı və ictimai nüfuzun itirilməsi hissidir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "üz" və "qara" komponentlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini görərik. "Üz" şəxsin ictimai imicini, nüfuzunu, "qara" isə mənfi, qaranlıq, pis bir şeyi ifadə edir. Beləliklə, "üzüqara" ifadəsi şəxsin ictimai obrazının qaralması, ləkələnməsi mənasını verir.
Cümlədə işlənməsinə baxaq: "Dünyadan köçərdim mən üzüqara; Xalqa dəyməsəydi köməyim mənim". Bu misalda şair özünü xalqa kömək edə bilməməsindən, əksik qaldığından üzüqara hiss etdiyini ifadə edir. "Üzüqara" burada yalnız utanmaq deyil, həm də özünü günahkar, əməli çatışmayan biri kimi hiss etməsini göstərir. Başqa bir nümunə: "O, imtahandan uğursuzluqla çıxdıqdan sonra üzüqara qaldı." Burada "üzüqara qalmaq" ifadəsi imtahanın nəticəsindən doğan xəcaləti və məyusluğu ifadə edir.
Ümumiyyətlə, "üzüqara" sözü zəngin məna çalarlarına malik olub, müxtəlif kontekstlərdə utanmaq, xəcalət çəkmək, özünü günahkar hiss etmək, ictimai nüfuzunun itirilməsi kimi müxtəlif mənalarda işlənə bilir. Sözün işlənməsi kontekstdən asılı olaraq, fərqli duyğuları və mənaları ifadə edə bilər.