Vəsvəsə (ər. وَسْوَسَة - vasvasa) sözü ərəb mənşəli olub, əsasən şübhə, tərəddüd, narahatlıq və qorxu hissləri ilə müşayiət olunan, zehni və ruhi bir vəziyyəti ifadə edir. Lüğətlərdə verilən "əsli olmadığı halda xəyala gələn şey" tərifi, vəsvəsənin xarakterik xüsusiyyətlərindən birini, yəni əsassız, əbəs düşüncələrə meylini vurğulayır. Lakin bu tərif tam mənzərəni əks etdirmir.
Vəsvəsə, sadəcə narahatlıq deyil, daha çox təkrarlanan, insanı ələ keçirən, özünü qınama, günahkarlıq hissləri ilə müşayiət olunan, qarşıdurma və qərar verməkdə çətinlik yaradan bir haldır. Bu düşüncələr, obsesif-kompulsiv pozuntunun (OKP) əlaməti kimi də qəbul edilə bilər. Məsələn, əl yumaq, qapını bağlamaq kimi hərəkətləri dəfələrlə təkrarlamaq vəsvəsənin təzahürü ola bilər.
Vəsvəsənin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Mənəvi mənada, şəxsə şeytan tərəfindən verilən pis düşüncələr kimi də izah olunur. Bu mənada, vəsvəsənin qarşısını almaq üçün dua və ibadətə əhəmiyyət verilir. Psixoloji mənada isə vəsvəsə, anqüşa, narahatlıq, həddindən artıq qorxu və şübhə hissləri ilə əlaqələndirilir və müalicə tələb edə bilər.
Cümlə içərisində nümunələr:
- Onu daim bir vəsvəsə bürümüşdü: hər şeyin pis olacağından qorxurdu.
- İmtahan öncəsi vəsvəsəsi onu narahat edirdi.
- Bu düşüncələr sadəcə vəsvəsədir, əhəmiyyət vermə.
- Dini mətnlərdə vəsvəsə, şeytanın insanı azdırmaq üçün istifadə etdiyi bir vasitə kimi təsvir olunur.
- Psixoloq onun obsesif-kompulsiv pozuntusunun əsas səbəbinin uşaqlıq travmaları və vəsvəsələri olduğunu müəyyən etdi.