Anaşa (is. dan.) – Xaşxaş bitkisindən (Papaver somniferum) əldə edilən, tərkibində morfin, kodein və digər alkaloidlər olan yüksək dərəcədə asılılıq yaradan narkotik maddədir. Tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə ağrı kəsici, sedativ və narkotik təsirindən istifadə olunsa da, anaşanın asılılıq yaradan təsiri və sağlamlığa ciddi ziyan vurması səbəbindən istifadəsi qanunla qadağandır.
Anaşa istehsalı üçün xüsusi yetişdirilən xaşxaş bitkisinin qurumuş süd şirəsindən (opium) hazırlanır. Bu şirənin emalı nəticəsində əldə edilən qatranlı maddə tüstüləndirilir və ya digər üsullarla qəbul edilir. Tərkibindəki alkaloidlərin təsiri sinir sisteminə güclü təsir edərək, euforiya hissi, halüsinasiyalar, zaman və məkan qavrayışının pozulması kimi nəticələrə səbəb olur.
Anaşanın tərkibində olan morfin güclü ağrı kəsici olsa da, uzun müddət istifadəsi ağır fiziki və psixi asılılığa, hətta ölümə belə gətirib çıxara bilər. Asılılığın ağır nəticələrinə əsəbilik, depressiya, yuxusuzluq, ürəkbulanma, qusma, iştahsızlıq, kilo itkisi, immunitetin zəifləməsi və bir çox digər sağlamlıq problemləri daxildir. Bundan əlavə, anaşanın istifadəsi zehni qabiliyyətlərin zəifləməsinə, yaddaş problemlərinə və psixoza səbəb ola bilər.
Anaşa ilə əlaqədar qanunvericilik dünyanın əksər ölkələrində onun istehsalını, daşınmasını və istifadəsini qadağan edir. Bu qadağanın məqsədi insanların sağlamlığını qorumaq və narkotik asılılığından qaynaqlanan ictimai problemlərin qarşısını almaqdır. Anaşanın istifadəsinin qanunsuzluğuna baxmayaraq, onun istifadəsi hələ də dünyanın müxtəlif yerlərində geniş yayılmışdır.