Firiş
Mənası: Firiş, südlə düyünün qaynadılması yolu ilə hazırlanan bir xörək növüdür. Adətən şirin və yoğun bir quruluşa malik olur. Hazırlanma üsulunda müxtəlif regional dəyişikliklər mövcuddur.
Mənbəyi: Firiş sözünün etimologiyası tam aydın deyil, lakin Qərbi Azərbaycanın İrəvan şivəsinə məxsus bir termindir. "Süd və düyüdən hazırlanan" mənasını verən bu sözün türk dilləri içərisindəki qohum sözləri ilə əlaqəsi hələlik tam araşdırılmamışdır. Sözün qədim türk dillərindən və ya regional dialektlərdən törəməsi ehtimalı yüksəkdir. Daha ətraflı araşdırmalar bu sözün əsl mənşəyini və tarixi inkişafını daha dəqiq müəyyən etməyə imkan verəcəkdir.
Regional Yayılması və Tarixi: Firiş xörəyi əsasən Qərbi Azərbaycanın İrəvan bölgəsində geniş yayılmışdır. Bu regionun xüsusi kulinariya ənənələrinin bir hissəsini təşkil edir. Hazırda bu sözün və yeməyin özü Qərbi Azərbaycan ərazisində yaşayan əhalinin xatirələrində və nadir hallarda istifadə olunan resepllərdə qalmaqdadır. Tarixi köklərinin dəqiq müəyyən edilməsi üçün əlavə araşdırmalar və yerli mənbələrin təhlili vacibdir. Yeməyin hazırlanma üsulunun nə qədər qədim olduğu və zaman keçdikcə nə dərəcədə dəyişikliyə məruz qaldığı da araşdırılmalıdır.