İspənah Boranısı
Mənası: Cənubi Azərbaycan mətbəxinin ənənəvi yeməklərindən biri olan İspənah Boranısı, adından da göründüyü kimi, əsasən ispanaxdan hazırlanan qidalı və dadlı bir xörəkdir. Adətən, qanı aşağı olan insanlar üçün tövsiyə olunur, çünki tərkibindəki maddələr qan yaradıcılığı üçün faydalıdır. Xörəyin tərkibinə ispanaxdan əlavə soğan, qovrulmuş və ya əzilmiş qoz (ceviz), yumurta və ədviyyatlar daxildir. Hazırlanma üsulu və tərkibindəki maddələrin miqdarı regiondan regiona dəyişə bilər.
Mənbəyi: "İspənah Boranısı" termini Cənubi Azərbaycan mətbəxinə aiddir və fars dilinin təsirinin güclü olduğu bu bölgənin qastronomiyasında özünə möhkəm yer tutmuşdur. "İspənah" sözü farsca "اسفناج" (espenâj) sözündən gəlir və ispanax deməkdir. "Boranı" sözünün etimologiyası isə daha qədim köklərə malikdir və ehtimal ki, yeməyin hazırlanma üsuluna işarə edir. "Boranı" fars dilindəki "بورانی" (borâni) sözündən törəyərək "soyuq şorba" və ya "soyuq sous" kimi tərcümə edilə bilər. Ancaq İspənah Boranısı soyuq yemək deyil, isti və qızardılmış formada hazırlanır. Bu səbəbdən "boranı" sözünün bu yeməkdəki mənası tam aydın deyil və daha dərin araşdırmalar tələb edir. Yeməyin hazırlanma üsulunun tarixi dəqiq bilinməsə də, nəsildən-nəslə ötürülən ənənəvi reseptlərə əsasən hazırlanır.
Regiona xas xüsusiyyətləri: İspənah Boranısı əsasən Cənubi Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə də kənd ərazilərində hazırlanır və yerli məhsullardan istifadə olunaraq unikal dad və görünüş əldə edilir. Hər ailənin və ya regionun özünəməxsus "İspənah Boranısı" resepti ola bilər.