Qaysava
Mənası: Qaysava, əsasən Füzuli, Salyan, Biləsuvar, Qazax, Tovuz və Tərtər rayonlarında geniş yayılmış olan milli Azərbaycan xörəyidir. Xörəyin hazırlanma üsulu regiondan regiona fərqlənsə də, əsasən ət, düyü və ədviyyatlardan istifadə olunur. Adətən qazanlarda bişirilir və içərisində qurudulmuş meyvələr də ola bilər. Qaysavanın dadı və görünüşü istifadə olunan ədviyyatlardan və ətin növündən asılı olaraq dəyişir.
Mənbəyi: Qaysavanın etimologiyası tam aydın deyil. Adının mənşəyi barədə müxtəlif fərziyyələr irəli sürülmüşdür. Bəzi tədqiqatçılar adın kökünün qədim türk dillərindəki "qaynamaq", "qaynatmaq" felindən gəldiyini ehtimal edirlər. Yəni, qaynar şəkildə bişirilən bir yemək olduğunu ifadə edir. Başqa bir fərziyyəyə görə, ad, xörəyin hazırlanma texnikası və ya istifadə olunan əsas maddələrlə əlaqəli ola bilər. Lakin bu fərziyyələr hələ də tam təsdiq olunmayıb. Qaysavanın spesifik bir regionda yayılmış olması onun regional bir ad olmasını göstərir və ehtimal ki, tarixi kökləri həmin ərazilərlə bağlıdır.
Qaysava Azərbaycanın qida mədəniyyətinin zənginliyinin əyani nümunəsidir. Onun hazırlanması üsulu nəsildən-nəslə ötürülür və hər bir ailənin özünəməxsus reseptləri mövcuddur. Xörəyin hazırlanma üsulunda regional fərqlər olsa da, ümumi xüsusiyyətlərini saxlayır və Azərbaycan mətbəxinin ayrılmaz tərkib hissəsidir.