Qurudaşı
Mənası: Qurudaşı, qurutun xüsusi bir üsulla hazırlanması ilə əldə edilən, ət qarışığı əlavə edilmiş və qovrulmuş bir yemək növüdür. Qurut əvvəlcə isladılır və ovulur, suyu qatılaşana qədər bişirilir. Sonra ət (əsasən qiymə şəklində), bol soğanla birlikdə qaynadılıb qovrulur. Yaranan qarışıq xüsusi bir dad və qoxuya malik olur.
Mənbəyi: Qurudaşının etimologiyası “qurut” və “daşı” sözlərindən törəyir. "Qurut" sözünün kökü türk dillərindəki "quru" sözündəndir və qurudulmuş meyvə və ya ət mənasını verir. "Daşı" sözü isə yeməyin qatı və sıx quruluşuna işarə edir. Yəni, qurutun "daş kimi" bərk və sıx bir hala gətirilməsi prosesini ifadə edir. Bu yeməyin mənşəyi Azərbaycanın kənd yerlərinə aiddir və əsasən qış aylarında qurutun saxlanması və müxtəlif üsullarla təkmilləşdirilərək yenidən istifadə edilməsi ənənəsindən qaynaqlanır. Qurudaşının hazırlanması üsulu nəsildən-nəslə ötürülən bir kulinariya sənətidir.
Regional Xüsusiyyətlər: Qurudaşı hazırlanması üsuluna görə regionlardan asılı olaraq müxtəliflik göstərə bilər. Məsələn, bəzi bölgələrdə ətə əlavə olaraq ədviyyatlar, göyərtilər və ya digər tərəvəzlər də istifadə edilə bilər. Həmçinin, qurutun növü də yeməyin dadını və görünüşünü dəyişə bilər.
Tarixi Məlumatlar: Qurudaşının tarixi dəqiq bilinməsə də, qurutun qədim zamanlardan bəri Azərbaycan mətbəxində əsas ərzaq məhsullarından biri olması nəzərə alındıqda, bu yeməyin də uzun bir tarixə malik olduğu ehtimal edilir. Qış aylarında qida məhsullarının qorunması üsullarından biri kimi qurutun istifadəsi və onun müxtəlif şəkildə bişirilməsi ənənələri bu yeməyin yaranmasına səbəb olmuş ola bilər.