Lavash
Mənası: Geniş dialektual areala malik çörək növünün adıdır. Bu söz dialekt və şivələrimizdə 3 mənada işlənir: 1) nazik, yumşaq, düz çörək; 2) yastı, nazik, quru çörək; 3) yastı, nazik lavaşdan bişirilən yeməklər (məsələn, lavaş dolması).
Mənbəyi: "Lavash" sözünün etimologiyası qədim fars dilinə qədər gedib çıxır. Fars dilindəki "lavāş" (لواش) sözü "yapışdırılmış", "yapışdırmaqla hazırlanmış" mənasını verir. Bu, çörəyin hazırlanma texnologiyasına - xəmirin nazik yayılıb, sobada bişirilməsinə - işarə edir. Azərbaycan dilinə fars dilindən keçmişdir və əsasən Qafqaz xalqlarının mətbəxində geniş yayılıb. Sözün Azərbaycan dilinə inteqrasiyası uzun tarixə malikdir və müxtəlif dialekt və şivələrdə fərqli fonetik variantlarda rast gəlmək mümkündür. Qeyd etmək lazımdır ki, "lavash" sözü müasir Azərbaycan ədəbi dilində də geniş istifadə olunur və çörəyin konkret bir növünü təyin etməkdən əlavə, ümumi olaraq nazik, yastı çörəkləri də ifadə edə bilər.
Regional Xüsusiyyətlər: Lavashın hazırlanması və istehlakı Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində fərqli xüsusiyyətlər daşıyır. Məsələn, Qərbi Azərbaycanda hazırlanan lavaş daha nazik və yumşaq, Şərqi Azərbaycanda isə daha qalın və quru ola bilər. Həmçinin, lavaşın hazırlanmasında istifadə olunan un növü də regional fərqlərə səbəb olur. Bəzi bölgələrdə buğda unu, digər bölgələrdə isə qarğıdalı unu üstünlük təşkil edir.
Tarixi: Lavash sadəcə bir çörək növü deyil, həm də Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsidir. Əsrlər boyu qida mədəniyyətimizin vacib elementlərindən biri olaraq, müxtəlif mərasimlərdə, bayramlarda və gündəlik həyatda istifadə olunur. Onun hazırlanması və yeyilməsi ilə bağlı ənənələr və adət-ənənələr nəsillər boyu davam etdirilir.