Pətə

Pətə

Mənası: Azərbaycan mətbəxinə məxsus, əsasən şom (ispanaq) bitkisindən hazırlanan bir xörək növüdür. 7-8 dəstə şom taxtada döyülərək xırda doğranır və az miqdarda suda duz əlavə olunmaqla qaynadılır. Hazırlanması sadəliyi və dadı ilə seçilir.

Mənbəyi: "Pətə" sözünün etimologiyası tam aydın deyil. Ən çox ehtimal olunan versiya, sözün sadəliyi və hazırlanma üsulundan irəli gələrək, şomun xırdalanıb qaynatılması prosesindən yaranmış məcazlı bir ad olmasıdır. Yəni, "pət-pət" doğranmış şomun xırdalanma prosesini və ya qaynayarkən yaratdığı səsi ifadə edə bilər. Bu mənada, "pətə" sözü onomatopoetik mənşəli ola bilər. Həmçinin, bu sözün regional dialektlərdə daha geniş istifadə olunduğu və qədim kənd təsərrüfatı ənənələrinə bağlı olduğu güman edilir. Daha dəqiq etimoloji tədqiqatlar tələb olunur.

Regional Yayılması: "Pətə"nin hazırlanma üsulu üzrə Azərbaycanın müxtəlif regionlarında bəzi fərqlər ola bilər. Məsələn, bəzi bölgələrdə pətəyə əlavə olaraq digər göyərtilər də əlavə edilə bilər. Lakin əsas tərkib hissəsi həmişə şom bitkisidir.

Tarixi: "Pətə"nin tarixi kökəri dəqiq bilinmir, ancaq sadəliyi və mətbəxdə geniş istifadə olunan tərkib hissələrə söykənməsi, bu yeməyin uzun müddətdir Azərbaycan mətbəxinin tərkib hissəsi olduğunu göstərir. Kənd yerlərində əsasən qədim reseptlərə əsasən hazırlanır.