Sucux
Mənası: Qoz, şirin xəmir və sairədən hazırlanan şirniyyat növünün adıdır. Sucux, əsasən, qoz əsasında hazırlanan, lakin müxtəlif növlərdə fındıq, badam və digər qoz-fındıq növləri ilə də hazırlana bilən, şirin və yapışqan bir şirniyyatdır. Xəmirinin tərkibi, şirniyyatın növündən asılı olaraq dəyişə bilər. Bəzi hallarda bal, şəkər tozu, yumurta və digər əlavələr də istifadə olunur.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası tam dəqiqliklə müəyyən olunmasa da, Qərbi Azərbaycanın Üçkilsə, İrəvan, Vedi, Zəngibasar kimi bölgələrinin şivələrində "qoz" mənasını verən sözlə əlaqələndirilməsi ehtimalı var. Belə görünür ki, əsas tərkib hissəsi olan qozdan irəli gələn bu ad, şirniyyatın özünəməxsus dad və görünüşünə görə zaman keçdikcə daha geniş yayılmış və müəyyən bir şirniyyat növünü ifadə edən bir terminə çevrilmişdir. "Sucux" sözünün əslində "qozlu şirniyyat" mənasını verən daha geniş bir terminin qısaldılmış forması olması ehtimalı da vardır. Bu məsələnin daha ətraflı araşdırılmasına ehtiyac var.
Regional Yayılması: Sucux, əsasən Qərbi Azərbaycan bölgəsinə məxsus bir şirniyyat olsa da, hazırda Azərbaycanın digər bölgələrində də hazırlanır və geniş yayılmışdır. Hazırlanma üsulu və tərkibi bölgədən bölgəyə fərqlənə bilər.
Tarixi: Sucuxun tarixi məlum olmasa da, qozun Azərbaycan mətbəxində geniş istifadə olunan bir məhsul olması nəzərə alınaraq, sucuxun tarixinin olduqca qədim olduğu ehtimal edilir. Qoz əsaslı şirniyyatların uzun müddətdir ki, Azərbaycan mətbəxinin ayrılmaz hissəsi olması, sucuxun da bu ənənənin davamı olduğunu göstərir.