Yalaçı
Mənası: Arxaikləşmiş çörək növü. Mahmud Kaşğarinin "Divanü lüğat-it-türk" əsərində "lavaşın bir növü (yalaçı yuxa)" kimi izah edilir.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası Türkiyə dillərinə aiddir. Mahmud Kaşğarinin XI əsrə aid "Divanü lüğat-it-türk" lüğətində yer alması onun qədimliyinə dəlalət edir. "Yalaçı" termini, ehtimal ki, çörəyin nazik və yumşaq, sanki "yalanmış" kimi görünüşünə görə bu adı almışdır. Lavaşla bağlılığı da onun nazik və düz formada bişirilməsini göstərir. Sözün hazırda geniş istifadədə olmaması onu arxaik sözlər sırasına daxil edir. Ancaq bəzi regionlarda, xüsusilə də qədim türk mədəniyyətinin izlərini daha çox saxlayan ərazilərdə, bu terminin hələ də yaşaya bilməsi mümkündür. Əlavə araşdırmalarla sözün daha dəqiq mənşəyi və istifadə sahəsi müəyyən edilə bilər.
Regional Xüsusiyyətlər: Mahmud Kaşğarinin əsərində adı keçməsi, sözün qədim türk dillərində, geniş bir coğrafi ərazidə istifadə olunduğunu göstərir. Lakin hazırki dövrdə müəyyən bir regiona məxsusluğunu dəqiq müəyyən etmək çətindir. Daha ətraflı etnoqrafik tədqiqatlar bu məsələdə aydınlıq gətirə bilər.
Tarixi Məlumatlar: "Yalaçı"nın Mahmud Kaşğari tərəfindən qeydə alınması onun XI əsrdə mövcud olduğunu və o dövrün xalqının çörək növləri arasında yer aldığını sübut edir. Bu, sözün tarixini ən azı min il geri aparır.