Ekzotermik (yun. exo – xaric və thermos – isti) sifəti, kimyəvi reaksiyalar və ya proseslər üçün istifadə olunan bir termindir. Bu termin, reaksiya zamanı ətraf mühitə istilik enerjisi buraxılmasını ifadə edir. Başqa sözlə, ekzotermik proseslər ətraf mühitə istilik verən reaksiyalardır. Reaksiya zamanı sistemin daxili enerjisi azalır və bu enerji itkisi istilik şəklində ətrafa yayılır.
Ekzotermik reaksiyaları daha yaxşı başa düşmək üçün adi həyatdan misallar gətirə bilərik. Məsələn, odun yanması, qazın yanması, turşuların su ilə qarışması və metal oksidlərinin əmələ gəlməsi ekzotermik proseslərdir. Bu reaksiyalar zamanı reaksiyaya girən maddələr arasında kimyəvi bağların qırılması və yeni bağların əmələ gəlməsi baş verir. Yeni bağların əmələ gəlməsi zamanı daha möhkəm bağlar yaranır və bu proses zamanı enerji buraxılır. Bu buraxılan enerji, ətraf mühitin isinməsinə səbəb olur.
Ekzotermik reaksiyaların enerji buraxması nəticəsində ətraf mühitin temperaturu yüksəlir. Bu temperatur artımı reaksiyanın sürətini də təsir edə bilər. Bəzi ekzotermik reaksiyalar çox sürətli baş verir və çox miqdarda istilik buraxırlar. Belə reaksiyalar təhlükəli ola bilər və ehtiyatla aparılmalıdırlar. Mühəndislik və texnologiya sahələrində ekzotermik reaksiyalar geniş tətbiq olunur. Məsələn, raketlərin hərəkətverici sistemlərində, istilik mənbələrinin yaradılmasında və bir çox kimyəvi proseslərdə bu reaksiyalardan istifadə olunur. Kimyəvi reaksiyaların ekzotermik və ya endotermik olmasını müəyyən etmək üçün termodinamikanın qanunlarından istifadə edilir. Reaksiyanın entalpiya dəyişikliyi (ΔH) mənfi olduqda reaksiya ekzotermikdir.
Qısaca, ekzotermik proseslər ətraf mühitə istilik enerjisi verən və reaksiya zamanı sistemin enerjisinin azalmasına səbəb olan kimyəvi və fiziki dəyişikliklərdir. Bu proseslər, həm təbiətdə, həm də insan tərəfindən idarə olunan proseslərdə geniş yayılmışdır və müxtəlif sahələrdə tətbiq olunur.