izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Emulsiya (fr. émulsion, əsli latınca): Bir mayenin digər maye içərisində həll olmayaraq, mikroskopik ölçülü damcılar şəklində paylandığı heterojen bir qarışıqdır. Sadəcə "bir mayenin başqa maye içərisində əriməyib qalan mikroskopik zərrələri" ifadəsi emulsiyanın mahiyyətini qısaca ifadə etsə də, bu qarışığın əmələ gəlmə mexanizmini və xüsusiyyətlərini tam əhatə etmir.

Emulsiyanın iki əsas komponenti vardır: dispers faza (əriyən maye, daha kiçik damcılar şəklində olan) və dispersiya mühiti (əriyən mayeni özündə saxlayan maye). Məsələn, süd emulsiyasında yağ damcıları dispers faza, su isə dispersiya mühitidir. Bu iki mayenin bir-birində həll olmaması emulsiyanın əsas xüsusiyyətlərindən biridir. Onların qarışmasını təmin edən və damcıların bir-birinə yapışmasının qarşısını alan maddələr isə emulsifikatorlar adlanır. Bu emulsifikatorlar, adətən, səthi aktiv maddələrdir və dispers fazanın damcılarının səth gərginliyini azaltmaqla emulsiyanın sabitliyini təmin edirlər.

Emulsiyaların növləri emulsifikatorun təbiətindən və dispers faza ilə dispersiya mühitinin nisbətindən asılı olaraq dəyişir. Əgər yağ dispers faza, su isə dispersiya mühitidirsə, bu yağ-su emulsiyası (məsələn, süd, kremlər) adlanır. Əks halda, yəni su dispers faza, yağ isə dispersiya mühitidirsə, bu su-yağ emulsiyası (məsələn, bəzi kosmetik məhsullar) adlanır.

Emulsiyalar təkcə gündəlik həyatımızda rast gəldiyimiz məhsulların tərkibində deyil, həmçinin sənayedə, tibbdə və digər sahələrdə geniş tətbiq olunur. Məsələn, dərman preparatlarının hazırlanmasında, qida sənayesində, kosmetika istehsalında və fotoqrafiyada emulsiyalardan istifadə olunur. Mətndə qeyd edildiyi kimi, foto kağızı və lövhəcikləri üzərində çəkilən fotokimyəvi təbəqə də emulsiya əsasında hazırlanır. Bu təbəqədə gümüş halogenidlərinin mikroskopik kristalları jelatin kimi bir dispersiya mühitində paylanmışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz