izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Estetik (yun. αἰσθητικός - aisthētikos - hiss edən, duyulan) termini qədim yunan mənşəli olub, əsasən iki əsas mənada işlədilir:

1. Estetik (keyfiyyət kimi): Bu mənada estetik, gözəllik, zövq, incəsənət və incəliklə əlaqədar olan keyfiyyətləri bildirir. Bir əsərin, obyektin və ya hadisənin gözəllik və ya zövq hissi yaratmaq qabiliyyətini, forma və tərkibinin harmoniyasını, duyğusal təsirini ifadə edir. Estetik keyfiyyətlər subyektiv ola bilər, yəni bir insan üçün gözəl olan digəri üçün gözəl olmaya bilər. Ancaq estetikanın özü elmi bir sahə kimi bu subyektivliyi təhlil edir və objektiv meyarlar axtarır.

Bir əsərin estetik dəyəri onun texniki mükəmməlliyi, kompozisiyası, rənglərin uyğunluğu, ifadə gücü və s. kimi amillərdən asılıdır. Məsələn, bir rəsm əsərinin estetik dəyəri rəssamın fırça ustalığı, rəng seçimi və mövzunun ifadə tərzi ilə müəyyən olunur. Estetik keyfiyyətlər yalnız incəsənət əsərlərində deyil, həm də təbiətdə, memarlıqda, dizaynda və hətta gündəlik həyatın əşyalarında da aşkar oluna bilər.

2. Estetik (nəzəriyyəçi kimi): Bu mənada estetik, incəsənət nəzəriyyəsi ilə məşğul olan mütəxəssis, alim və ya filosof deməkdir. Estetiklər incəsənətin mahiyyətini, gözəlliyin təbiətini, incəsənətin cəmiyyətlə əlaqəsini, incəsənət əsərlərinin qavranılması mexanizmini tədqiq edirlər. Onların araşdırmaları fəlsəfə, psixologiya, sosiologiya və digər elmlərlə sıx bağlıdır.

Qısacası, "estetik" termini həm incəsənət əsərlərinin və əşyaların gözəllik və zövq hissi yaratmaq qabiliyyətini, həm də bu sahədə tədqiqat aparan mütəxəssisləri ifadə edir. Bu iki məna bir-biri ilə sıx bağlı olub, estetikanın həm subyektiv, həm də obyektiv tərəflərini əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz