Evsiz-eşiksiz sifəti, yaşayış yeri olmayan, ev və ailəsindən məhrum olan şəxsi ifadə edir. Bu termin sadəcə fiziki bir məkana sahib olmamanın kənarda, həm də sosial bir təcrid halını, ailə bağlarından, yaxın əlaqələrdən məhrum olmanı əks etdirir. Sözün tərkibindəki "ev" fiziki məkanı, "eşik" isə daha geniş mənada, mənzil, sığınacaq, özünə məxsus bir həyat sahəsi və bununla bağlı təhlükəsizlik və mənsubiyyət hissi deməkdir. Beləliklə, "evsiz-eşiksiz" ifadəsi insanın həm fiziki, həm də emosional cəhətdən köksüzlüyünü, həyatda dayaq nöqtəsinin olmamasını vurğulayır.
Bu vəziyyətdə olan insanlar tez-tez sosial xidmətlərdən və ya kömək təşkilatlarından kömək axtarmaq məcburiyyətində qalırlar. Onlar həm fiziki təhlükəsizlik, həm də sosial inteqrasiya problemləri ilə üzləşirlər. "Evsiz-eşiksiz" olmaq, insanın özünə olan hörmətini sarsıdan, psixoloji problemlərə səbəb olan ağır bir vəziyyətdir. Ədəbiyyatda bu ifadə, qəhrəmanın həyatda çətinliklərini, tənha və acizliyini vurğulamaq üçün tez-tez istifadə olunur. Nazlı xanımdan gətirilən misalda da bu vəziyyətin necə ağır olduğunu, insanın təkcə fiziki məkan deyil, həm də sosial əlaqələrdən məhrum qalmasını görürük.
Qısacası, "evsiz-eşiksiz" sadəcə bir məkanın olmamasından daha çox, dərin sosial və psixoloji problemləri özündə əks etdirən bir termindir. Bu vəziyyətin səbəbləri müxtəlif ola bilər: yoxsulluq, ailə daxilində problemlər, təbii fəlakətlər və sair. Ancaq hər halda, bu ifadə insanın həyatda çox çətin bir vəziyyətdə qaldığını bildirir.