Əcuzə (ər. عَجُوزَ) sözü Azərbaycan dilində əsasən yaşlı, pisxasiyyətli və bədxasiyyətli qadın üçün işlədilən bir termindir. Lüğətlərdəki sadə tərifi – "pisxasiyyətli və bədləkər arvad" – sözün əhatə etdiyi mənaları tam əks etdirmir.
Əslində, "əcuzə" sadəcə "yaşlı qadın" mənasını verməsə də, yaşlı olmaq onun mənasının əsasını təşkil edir. Sözün mənfi konnotasiyası isə, yaşlılıqla birlikdə gələn bəzi xarakter xüsusiyyətlərinə – qıcıqlanma meylinə, tənqidçiliyə, həddindən artıq qayğıkeşliyə və ya əksinə, soyuqqanlılığa işarə edir. Bu xüsusiyyətlər, əlbəttə ki, bütün yaşlı qadınlara aid deyil və əcuzə sözü bu cür qadınları stereotipləşdirir.
Dilçilik baxımından, "əcuzə" sözünün əsasən məişət dilində istifadə olunması diqqət çəkir. Ədəbi əsərlərdə istifadəsi azdır və əgər istifadə olunursa, adətən məhz bu mənfi konnotasiyanı vurğulamaq məqsədi daşıyır. Sözün işlədilmə konteksti onu həm tənqidi, həm də həzmli şəkildə istifadə etməyə imkan verir. Məsələn, əsərin qəhrəmanı üzərindən qəddar və pisxasiyyətli yaşlı bir qadının obrazını yaratmaq üçün istifadə edilə bilər, və ya əksinə, yumoristik məqsədlə işlədilə bilər.
Nəticə olaraq, "əcuzə" sözü sadəcə "pisxasiyyətli və bədləkər arvad" deyil, yaşlı qadın obrazına mənfi konnotasiya əlavə edən, kontekstdən asılı olaraq həm tənqidi, həm də yumoristik mənada istifadə oluna bilən bir termindir. Onun mənasını tam anlamaq üçün istifadə olunduğu kontekstin nəzərə alınması vacibdir.