Ədabaz: (ər. əda və fars. …baz) Ədabazlıq edən, ədabazlıq etməyi sevən, hətta vərdiş halına gətirmiş, özünü ədəb-ərkan qaydalarına riayət etməkdən azad bilən, bəzən isə bu azadlığı sözləri və hərəkətləri ilə aşkar şəkildə nümayiş etdirən adam. Sözün tərkib hissələrinin köklərindən də aydın görünür ki, "əda" gözdə görünən, bəzən süni, bəzən də həqiqi bir hərəkət, davranış deməkdir. "-baz" isə "-sevən", "-edən" mənasını verir. Beləliklə, ədabaz əsasən özünün bədii, bəzən isə mədhiyyəli şəkildə sərgilədiyi davranış və hərəkətlərlə diqqət cəlb etməyə çalışan bir şəxsdir. Bu davranışlar ədəb-ərkan çərçivəsindən kənara çıxa bilər, hətta qəbahət sayıla bilər, lakin ədabazın özünə görə əsas məqsəd bu hərəkətlərlə özünü nümayiş etdirməkdir.
Ədabazlıq termini həm müsbət, həm də mənfi kontekstdə istifadə oluna bilər. Məsələn, sənətkar bir insanın öz işinə və həyatına qoyduğu xüsusi əda müsbət qəbul edilə bilər. Lakin həddindən artıq özünü görməyə və başqalarına qarşı hörmətsizlik etməyə yol açan davranışlar mənfi qiymətləndirilir. "Ədabazın birisi, bəs niyə belə qaçırsan? Dur görək, nə var, nə yox" misalında ədabazın hərəkətləri sələf fikirlərinə uyğun olaraq qəbuledilməz, hətta qınağa layiq hesab edilir.
Qısacası, ədabaz sözü şəxsiyyətin özünə xas davranış tərzinə işarə edir və bu tərzin müsbət və ya mənfi qiymətləndirilməsi kontekstdən asılıdır. Sözün mənası tarixi və mədəni kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Ədəbiyyatda isə ədabaz obrazları çox maraqlı psixoloji portretlər yaratmaq üçün istifadə oluna bilər.