Ələm (ər. علم) sözü ərəb mənşəli olub, əsas mənası "bayraq" deməkdir. Lakin sadəcə bir bayraqdan daha çox mənaya malikdir. Azərbaycan dilində ümumiyyətlə "bayraq" kimi qəbul olunsa da, tarixi və mədəni kontekstə görə mənası fərqlənə bilər.
Ələm, adətən, dini mərasimlərdə, məscidlərdə və ya dini yürüşlərdə istifadə edilən xüsusi bir bayraq növünü ifadə edir. Bu, adi bayraqlardan fərqli olaraq, daha çox dini rəmzləri, ayələri və ya müqəddəs şəxslərin təsvirlərini özündə ehtiva edə bilər. Beləliklə, ələm sadəcə bir parça parça deyil, həm də müəyyən bir inancı, təriqəti və ya dini birliyi təmsil edən simvol xarakteri daşıyır.
Tarixi mənbələrə əsasən, ələmin əhəmiyyəti yalnız dini mərasimlərlə məhdudlaşmır. Orta əsrlər dövründə ələm hərbi birliklərin, qəbilələrin və ya dövlətlərin rəmzini təşkil edir, döyüş meydanlarında və ya yürüşlərdə ön plana çıxaraq həm birlik, həm də qürrə simvolu kimi fəaliyyət göstərirdi. Bu baxımdan ələm, həm dini, həm də milli kimliyin ifadə vasitəsi kimi qiymətləndirilə bilər.
Müasir Azərbaycan dilində "ələm" sözü daha çox köhnəlmiş və ya poetik üslubda istifadə olunur. Gündəlik danışıqda "bayraq" sözü daha çox üstünlük təşkil edir. Lakin ələmin tarixi və mədəni kontekstini nəzərə alaraq, onun sadəcə "bayraq"dan daha geniş və daha çox məna kəsb etdiyini söyləmək olar.