izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ətər sözü Azərbaycan dilində iz, əsər, əlamət, xəbər mənalarında işlənir. Yəni, bir hadisənin, varlığın və ya prosesin keçmişdə mövcudluğunun göstəricisi olan hər hansı bir iz, əlamət və ya xəbərə ətər deyilir. Bu, həm fiziki, həm də metaforik mənada baş verə bilər. Fiziki mənada, məsələn, ayağın izləri, yanğın əlamətləri, savaşın əsərləri ətər sayıla bilər. Metaforik mənada isə, hər hansı bir hadisənin təsiri, nəticəsi, qalıqları, xatirəsi ətər kimi qəbul edilə bilər.

Sözün işlənməsindəki incəliklərdən biri də onun çox vaxt "qalıq" və ya "iz" mənalarına daha çox yaxın olmasıdır. Sadəcə olaraq bir şeyin "olduğunu" göstərməkdən daha çox, o şeyin keçmişdə mövcudluğunun zəif, solğun, demək olar ki, silinmək üzrə olan izlərini bildirir. Məsələn, "ondan heç bir ətər yoxdur" ifadəsi, həmin şeyin tamamilə izsiz-süz yox olduğunu, heç bir əlamətinin qalmadığını göstərir.

Misal olaraq verilən "Ancaq Arzunun nəbzi çox zəif vururdu, çünki onda qan ətəri qalmamışdı" cümləsində "qan ətəri" ifadəsi, qanın tamamilə yox olmasının, həyat əlamətlərinin zəifləməsinin, demək olar ki, yox olma həddində olmasının ifadəsidir. Bu, sadəcə qanın olmaması deyil, qanın əvvəlki mövcudluğunun son dərəcə solğun, zəif bir izinin qalması kimi təsvir edilir.

Beləliklə, "ətər" sözü, sadəcə "iz" və ya "əlamət"dən daha çox, keçmişin solğun, zəif, demək olar ki, yox olmaq üzrə olan izlərini, əlamətlərini ifadə edən bir söz olaraq daha dəqiq təsvir edilə bilər. Onun işlənməsindəki bu incəlik, Azərbaycan dilinin ifadə qabiliyyətini daha da zənginləşdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz