Əvəlikli sifəti, əsasən Azərbaycan mətbəxində istifadə olunan bir termin olub, yeməklərin hazırlanma üsuluna işarə edir. "Əvəlik" sözü özü də, yəni xəmirin yağda qızardılıb ərimiş yağla qovrulması və ya qarışdırılması prosesini ifadə edir. Beləliklə, "əvəlikli" sifəti ilə təsvir olunan yeməklər, əvəlik vasitəsilə hazırlanan yeməklərdir. Bu üsul, yeməyə xüsusi bir dad, qoxu və toxuma verir. Əvəlik prosesi zamanı, xəmirin qızardılması ilə əldə edilən qızılı rəng və xırtıldayan toxuma, yeməyin görünüşünü və dadını əhəmiyyətli dərəcədə artırır. Həmçinin, ərimiş yağın yeməyə hopması, ona əlavə ləzzət qatır.
Məsələn, "əvəlikli çilov" deyəndə, çilovun hazırlanma prosesində xəmirin əvəlik üsulu ilə bişirildiyi başa düşülür. Bu, çilovun daha dadlı və toxumalı olmasını təmin edir. Əvəlikli yeməklər, ümumiyyətlə, qızardılmış xəmir parçalarından və ya qızardılmış un qarışığından ibarət olur və bir çox digər yeməklərin tərkib hissəsi kimi də istifadə oluna bilər. Yəni, "əvəlikli" sadəcə bir yeməyin adını deyil, həm də onun hazırlanma üsulunu, xüsusiyyətlərini və dadını müəyyən edən bir keyfiyyət göstəricisidir.
Qeyd edək ki, "əvəlik" sözünün etimologiyası hələ də tam aydın deyil. Lakin, türk dillərindəki "əvəz", "əvəz etmək" kimi sözlərlə əlaqələndirilməsi, bəlkə də yağın yeməyə "əvəz" olaraq hopmasının bir işarəsi ola bilər. Bu, gələcək araşdırmalar üçün maraqlı bir mövzudur.