Əvəzlənmək (məch.) – Bir şeyin və ya birinin başqa bir şey və ya biri ilə yer dəyişməsi, əvəz olunması prosesidir. Bu proses istər könüllü, istərsə də məcburi şəkildə baş verə bilər. Könüllü əvəzlənmədə fərd və ya obyekt öz istəyi ilə yerini başqasına verir, məsələn, bir işçinin öz vəzifəsindən istefa edərək başqasına yol açması. Məcburi əvəzlənmə isə xarici qüvvələr, hadisələr və ya şəraitin təsiri nəticəsində baş verir; məsələn, köhnəlmiş texnikanın yeni texnika ilə əvəzlənməsi, vəzifəsindən sui-istifadə edən bir məmurun vəzifədən azad edilməsi və ya bir növün digəri ilə əvəzlənməsi.
Əvəzlənmənin konteksti fərqli mənalar kəsb edə bilər. Məsələn, "tarixi faktların yeni kəşflərlə əvəzlənməsi" deyərkən, əvvəlki fikirlərin daha dəqiq və tam məlumatlarla düzəldilməsindən danışılır. "Kompüter proqramında səhvin düzəldilməsi" deyəndə isə, qüsurlu kodun işlək kodla əvəzlənməsi nəzərdə tutulur. Hətta "bir sözün sinonimlə əvəzlənməsi" də əvəzlənmənin bir növüdür - bu zaman ifadənin mənası qorunmaqla yanaşı, üslub və ya təsir gücü dəyişə bilər.
Əvəzlənmə prosesi həm fərdi, həm də sosial həyatda mühüm rol oynayır. Texnoloji tərəqqi, sosial dəyişikliklər və təbii proseslər davamlı olaraq əvəzlənməyə səbəb olur. Bu proses bəzən müsbət nəticələrə, bəzən isə mənfi nəticələrə gətirib çıxarır. Əvəzlənmənin nəticələrinin müsbət və ya mənfi olması bir çox amillərdən, o cümlədən əvəzlənmənin səbəbindən, əvəz olunan və əvəz edən elementlərin xüsusiyyətlərindən və əvəzlənmənin baş verdiyi kontekstdən asılıdır.