Əymək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "bir yana meyil etdirmək, aşağıya, yerə tərəf meyilləndirmək" kimi qısa bir izahla kifayətlənmir. Daha geniş və dəqiq şəkildə izah etsək, əymək hərəkəti müxtəlif səviyyələrdə və müxtəlif obyektlərə tətbiq oluna bilən bir hərəkətdir. Bu, yalnız fiziki obyektlərin forma dəyişdirilməsi deyil, həmçinin metaforik mənalarda da istifadə oluna bilər.
Birinci mənası, sözün əsl mənasında, bir cismi, məsələn, ağac budağını, bədənin bir hissəsini və ya hətta bir vasitəni aşağıya doğru əyərək onun formasını dəyişdirməkdir. Bu, fiziki güc tətbiq etməklə baş verən bir prosesdir. Məsələn, "ağacın budağını əymək" ifadəsi bu mənanı aydın şəkildə göstərir. Əyilmə dərəcəsi, tətbiq olunan gücün miqdarına və obyektin elastikliyinə bağlıdır. Bəzi obyektlər asanlıqla əyilir, bəziləri isə qırılır.
İkinci mənası isə daha metaforikdir. Əymək, bir kimisə və ya bir şeyi öz iradəsinə tabe etmək, onun müqavimətini qırmaq mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "onun iradəsini əymək" ifadəsi bunu göstərir. Bu mənada, əymək, güc, təzyiq və ya təsir vasitəsilə bir insanı və ya hadisəni nəzarət altına almaq deməkdir. Şeirdəki "Əyməyə əsla gücü..." misrası da bu mənanı dəstəkləyir - palıd ağacı nə qədər güclü küləklərə və fırtınalara qarşı davamlı olsa da, əyilməz qalır.
Üçüncü mənası, əyilmənin daha incə bir formasını təsvir edə bilər. Bu, hər hansı bir şeyə itaət etmək, boyun əymək, təslim olmaq kimi mənaları da özündə ehtiva edir. Bu mənada, əymək passiv bir hərəkətdir və güc tətbiq etməkdən daha çox təslim olmağı ifadə edir.
Beləliklə, "əymək" sadə bir fel olmaqdan çox, müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənaları əks etdirən, zəngin bir söz olduğunu görürük. Onun mənasını anlamaq üçün yalnız sözün əsas mənasına yox, həmçinin kontekstinə diqqət yetirmək vacibdir.