Ferment [lat. fermentum – maya] Biologiya və kimyada ferment, canlı hüceyrələr tərəfindən istehsal olunan və orqanizmdə baş verən kimyəvi reaksiyaların sürətini kataliz edən (yəni sürətləndirən) xüsusi üzvi bir maddədir. Onlar, reaksiyanın özünün enerjisini dəyişmədən, reaksiya sürətini artırırlar. Bu, fermentlərin reaksiyaya girən maddələrin (substratların) aktivasiya enerjisini aşağı salması sayəsində mümkün olur.
Fermentlərin tərkibi əsasən zülallardan ibarətdir (bəzi RNAlar da ferment xüsusiyyəti göstərir – ribozimlər). Onların üçölçülü quruluşu (konformasiyası) çox spesifikdir və yalnız müəyyən bir substrata (və ya substratlara) uyğun gəlir. Bu spesifiklik "açar-anahtar" prinsipi ilə izah olunur: fermentin aktiv mərkəzinin üçölçülü quruluşu yalnız müəyyən bir substratın forma və ölçüsünə uyğun gəlir. Bu uyğunluq fermentin substrata bağlanmasını və reaksiyanın baş verməsini təmin edir.
Fermentlər müxtəlif kimyəvi reaksiyalarda iştirak edirlər: hidroliz, oksidləşmə, reduksiya, izomerləşmə və s. Onlar həzm prosesində, enerji istehsalında, DNT replikasiyasında, zülal sintezi və digər biokimyəvi proseslərdə əhəmiyyətli rol oynayırlar. Fermentlərin fəaliyyəti temperatur, pH, ion konsentrasiyası və digər amillərdən asılıdır. Bu amillərin optimal dəyərlərindən kənara çıxması fermentin fəaliyyətini azaldır və ya tamamilə dayandırır.
Fermentlərin insan həyatında böyük əhəmiyyəti var. Onlar tibbdə (diaqnostika və müalicədə), sənayedə (qida sənayesi, biotexnologiya), kənd təsərrüfatında və digər sahələrdə geniş istifadə olunur. Məsələn, paltar yuma vasitələrində istifadə olunan fermentlər, ləkələrin təmizlənməsini asanlaşdırır. Tibbdə isə fermentlər müxtəlif xəstəliklərin diaqnozu və müalicəsində tətbiq olunur. Fermentlərin öyrənilməsi biokimyanın və molekulyar biologiyasının əsas istiqamətlərindən biridir.