Firni, Azərbaycan mətbəxinin sevilən ənənəvi desertlərindən biridir. Əsasən düyü unu və şəkərdən hazırlanan bu kremli və dadlı yeməyin hazırlanma üsulu əsrlər boyu nəsildən-nəslə ötürülərək günümüzə qədər gəlib çıxmışdır. Düyünün xüsusi bir üsulla bişirilərək şəkərlə qarışdırılması nəticəsində əmələ gələn bu yoğun, şirni və ətirli qatıq kimi də qəbul edilə bilər.
Firni yalnız düyü unu və şəkərdən ibarət deyil; hazırlanma üsuluna və regiona görə müxtəlif əlavələr də ola bilər. Məsələn, bəzi bölgələrdə firniyə süd, qatıq, qoz, badam, hindistan cevizi və ya ədviyyatlar əlavə edilir ki, bu da onun dadını daha da zənginləşdirir. Hətta bəzən firninə gül suyu və ya kəklikotu kimi aromatik maddələr də əlavə olunaraq, daha incə bir ləzzət əldə edilir.
Firni yalnız bir desert deyil, həm də Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsidir. O, bayramlarda, toy mərasimlərində və xüsusi günlərdə süfrələrin bəzəyi olur. "Axşam azanı deyilən kimi, mömin müsəlman bilmir ki, nəyə əl uzatsın, çaymı içsin, firnimi yesin" deyimi də firnin dadına və insanların ona olan sevgisinə işarədir. Bu deyim, firninin nə qədər cəlbedici və istənilən bir yemək olduğunu vurğulayır. Bir çox ailə üçün firni xatirələrlə dolu, nəsillər boyu davam edən bir ənənənin təcəssümüdür.
Beləliklə, firni sadə görünüşünün arxasında zəngin bir tarixə və mədəniyyətə sahib olan, ətirli və dadlı bir desertdir. Onun həm dadı, həm də mədəni əhəmiyyəti onu Azərbaycan mətbəxinin ən qiymətli varlıqlarından birinə çevirir.