İllüzionizm, fransızca "illusionisme" sözündən götürülmüş bir termin olaraq, maddi aləmin əslində illüziyadan, yəni yanlış və ya qeyri-dəqiq təsəvvürlərdən başqa bir şey olmadığını iddia edən bir fəlsəfi görüşdür. Bu, qədim zamanlardan bəri müxtəlif formalarda ortaya çıxmış bir idealist düşüncə axınıdır. İllüzionizm, duyğularımızın və duyğu aləmimizin gerçəkliyi tam olaraq əks etdirmədiyini, əksinə, gerçəkliyin dərk edilməsində xəyalların, yanılgıların və qərəzlərin rol oynadığını vurğulayır.
Daha dəqiq desək, illüzionizm, fiziki aləmin mövcudluğunu inkar etmir, lakin onun varlığının mahiyyətini şübhə altına alır. Bu baxımdan, yalnız bizə görünən, duyduğumuz, qavradığımız aləmin gerçək olduğunu qəbul etmək səhvdir. İllüzionizmin əsas arqumenti, duyğularımızın subyektiv və qərəzli olması və gerçəkliyin obyektiv təsvirini verə bilməməsidir. Beləliklə, fiziki aləm, gerçəkliyin tamamilə subyektiv bir təfsiri kimi qəbul edilir.
Bu görüş, elmə əsasən zidddir, çünki elm obyektiv müşahidələrə və təcrübələrə əsaslanır. İllüzionizm isə bu obyektivliyə şübhə ilə yanaşır və gerçəkliyin yalnız subyektiv təcrübələr vasitəsilə qavranıla biləcəyini irəli sürür. Bu səbəbdən, illüzionizm daha çox fəlsəfi bir spekülyasiya kimi qəbul olunur və elmi metodlarla təsdiq edilə bilməz.
Maraqlı bir tərəfi də odur ki, illüzionizm müxtəlif dini və mistik inanclarla da əlaqələndirilə bilər. Bəzi mistik təlimlərdə maddi aləmin illüziya olduğu, həqiqi gerçəkliyin isə ruhani aləm olduğu iddia edilir. Bu baxımdan, illüzionizm fəlsəfi baxış nöqtəsindən kənara çıxaraq, ontoloji və epistemoloji suallara da cavab axtarır. Beləliklə, illüzionizmin yalnız idealist fəlsəfi bir görüş olaraq deyil, həm də daha geniş bir kontekstdə - insanın varlığının mahiyyəti, gerçəkliyin təbiəti və biliyin mənbələri haqqında düşüncə sistemləri çərçivəsində təhlil edilməsi vacibdir.