İmperatriçə sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə imperatorun həyat yoldaşı və ya qadın imperator kimi izah olunsa da, bu titulun arxasında daha zəngin bir tarix və mədəniyyət yatar.
Birinci mənası, imperatorun arvadı olaraq, imperatriçənin statusunu və gücünü tam əks etdirmir. Çünki tarix boyu imperatriçələr sadəcə həyat yoldaşı deyil, həm də siyasi, iqtisadi, və hətta hərbi məsələlərdə mühüm rol oynamışlar. Bəziləri ərlərinin kölgəsində qalaraq, səltənətin idarə olunmasında gizli, lakin güclü təsir göstərmiş, digərləri isə açıq şəkildə hakimiyyətdə olmuşlar. Onların gücü, ərlərinin şəxsiyyətindən, səltənətin strukturundan və öz bacarıqlarından asılı olaraq dəyişib.
İkinci mənası, qadın imperator olaraq, imperatriçənin öz haqqında daha çox şey söyləyir. Bu halda, o, dövlətin ali hakimiyyətinin yeganə sahibi olub, imperator titulu daşıyan qadındır. Bu, qadınların hakimiyyətə gəlməsinin nadir, lakin möhtəşəm nümunələrini əks etdirir. Bu cür imperatriçələr, tez-tez böyük siyasi bacarıq, qətiyyət və çətinlikləri dəf etmək qabiliyyəti nümayiş etdiriblər. Onların hakimiyyəti dövrü, səltənətin tarixində əlamətdar hadisələr, islahatlar və inkişafla yadda qalıb.
Beləliklə, "imperatriçə" sözü sadəcə bir tituldan daha çoxdur. O, tarixin ən güclü və təsirli qadınlarının hekayələrini, onların mübarizələrini, nailiyyətlərini və irsini özündə əks etdirən mürəkkəb və çoxcəhətli bir anlayışdır. Onların həyatları və fəaliyyətləri hələ də müasir tarixçilər və tədqiqatçılar üçün maraqlı bir mövzudur.