İnstrumentasiya (rus. Инструменто́вка) musiqi əsərinin müxtəlif səs alətləri üçün yazılması, aranjiman edilməsi və ya uyğunlaşdırılması prosesidir. Sadəcə bir əsərin orkestr və ya instrumental ansambl üçün “tərcüməsi” deyil, daha çox həmin əsərin yeni bir həyat qazanmasıdır. Kompozitor əsərinin əvvəlki versiyasından (məsələn, solo fortepiano üçün yazılmış əsər) başlayaraq, onu orkestr üçün yenidən yazarkən, hər bir alətin səs imkanlarını, texniki xüsusiyyətlərini və ümumi səs rəngini nəzərə alaraq, tamamilə yeni bir instrumental toxuma yaradır.
İnstrumentasiya prosesi yalnız notların sadəcə transkripsiyasından ibarət deyil. Kompozitor, hər bir səs alətinin xüsusiyyətlərini – violonçelin dərin və mənalı tonunu, skripkanın incə və ifadəli səsini, flütün əsrarəngiz və yüngül səsini – nəzərə alaraq, əsərin ümumi səs rəngini, dinamikanı və emosional təsirini formalaşdırır. Hər bir səs aləti üçün yazılan partiyaların bir-birini tamamlaması və eyni zamanda fərdi səslərinin duyulması vacibdir. Uğurlu instrumentasiya əsərin incəliklərini ortaya qoyur, emosional təsirini artırır və dinləyiciyə yeni bir estetik zövq yaşadır.
İnstrumentasiyanın əhəmiyyəti, əsərin necə səslənəcəyini müəyyənləşdirməsindədir. Eyni əsər, müxtəlif instrumentasiya ilə tamamilə fərqli səslənə bilər. Məsələn, bir əsərin fortepiano üçün yazılmış versiyası ilə orkestr üçün yazılmış versiyası arasında əhəmiyyətli fərqlər ola bilər. Orkestr versiyası daha möhtəşəm, daha rəngarəng və daha geniş dinamik diapazona sahib ola bilər.
Beləliklə, instrumentasiya sadəcə texniki bir proses deyil, həm də bədii bir yaradıcılıq aktıdır. Kompozitorun musiqi əsərinə verdiyi yeni bir forma, yeni bir həyatdır. Bu proses əsərin dərinliyini və ifadəliliyinini artırır, dinləyiciyə isə əsəri daha dolğun və hərtərəfli qavramaq imkanı verir.