İradə (ərəbcədən) insanın öz qarşısına qoyduğu məqsədlərə çatmaq, arzu və istəklərini gerçəkləşdirmək qabiliyyətinin psixoloji təzahürüdür. Bu, sadəcə istək və arzuların olması deyil, həm də bu istək və arzulara çatmaq üçün səy göstərmək, maneələri dəf etmək və davamlılıq nümayiş etdirmək qabiliyyətini əhatə edir. İradənin gücü fərdi xüsusiyyətlərdən, tərbiyədən, həyat təcrübəsindən və motivasiyadan asılı olaraq dəyişir.
İradənin əsas komponentləri arasında məqsəd qoyma, planlaşdırma, hərəkətə keçmək və davamlılıq göstərmək var. Bir insanın iradəsi güclü olduqda, o, çətinliklər qarşısında təslim olmur, maneələri aşmaq üçün yeni yollar axtarır və qarşılaşdığı problemləri həll etmək üçün mübarizə aparır. Zəif iradəli insanlar isə çətinliklər qarşısında tez ruhdan düşür, məqsədlərindən vaz keçir və öz istək və arzularını reallaşdırmaq üçün kifayət qədər səy göstərmirlər.
İradənin inkişafı davamlı prosesdir və öz üzərində işləməklə, özünü intizamlandırmaqla, məqsədlərini aydın şəkildə müəyyən etməklə və davamlı şəkildə səy göstərməklə mümkündür. Psixologiyada iradənin gücləndirilməsi üçün müxtəlif üsullar və texnikalar mövcuddur. Bu üsullar arasında özünü motivasiya etmək, mükafatlandırma sistemləri qurmaq, kiçik məqsədlərdən başlayaraq böyük məqsədlərə doğru irəliləmək və müvəffəqiyyətsizliklərdən dərs çıxarmaq kimi strategiyalar vardır.
Tarix boyu iradənin gücü müxtəlif sahələrdə, elmdən incəsənətə, idmandan siyasətə qədər böyük nailiyyətlərin əsasını təşkil etmişdir. Tarixin ən böyük şəxsiyyətlərinin əksəriyyəti güclü iradəyə malik olmuş və bu keyfiyyət onlara hədəflərinə çatmaqda və böyük əsərlər yaratmaqda kömək etmişdir. Beləliklə, iradə insan həyatında əvəzsiz rol oynayan əsas psixoloji amillərdən biridir.