İrq (ər. نَسْل - nəsl) sözü əslində "nəsil", "soy", "növ" mənalarını verir və insanları mənşə və bəzi irsi xüsusiyyətlərinə görə qruplaşdırmaq üçün istifadə olunur. Bu xüsusiyyətlərə əsasən saç və dərinin rəngi, başın quruluşu, bədən quruluşu, üz cizgiləri və s. daxildir. Lakin, irqin bioloji əsasının olduqca zəif olduğu və əslində insan populyasiyalarının genetik müxtəlifliyinin bu kateqoriyalara bölünməsinə imkan vermədiyi elmi olaraq sübut olunmuşdur.
Tarixən irqi təsnifatlar, əsasən Avropa mərkəzli düşüncə tərzi ilə əlaqədar olaraq, insanları hiyerarxik şəkildə sıralayıb, bəzi irq və qrupları digərlərinə üstün tutmaq üçün istifadə edilib. Bu təsnifatlar, ədalətsizliyin və ayrı-seçkiliyin əsasını qoymuş, kolonializm, quldarlıq və digər insan haqları pozuntuları kimi hadisələrdə mühüm rol oynamışdır. Bu səbəbdən, irqi kateqoriyaların elmi əsası yoxdur və sosial konstruksiya kimi qəbul edilir.
Müasir elmi araşdırmalar göstərir ki, genetik müxtəliflik insan populyasiyaları arasında davamlıdır və “irq” kimi təsnif edilən qruplar arasındakı genetik fərqlər, eyni “irq” daxilindəki fərqlərlə müqayisədə olduqca azdır. Yəni, iki fərqli “irq”ə aid insan arasındakı genetik fərqlər, eyni “irq”ə mənsub iki insan arasındakı fərqlərdən daha az ola bilər. Bu da “irq” anlayışının bioloji əsasının zəifliyini daha aydın şəkildə göstərir.
Beləliklə, “irq” anlayışı tarixi, sosial və siyasi kontekstlə sıx bağlı olub, insanları ədalətsiz şəkildə qruplaşdırmaq üçün istifadə edilmişdir. Bu anlayışın elmi əsası olmadığı üçün, insan müxtəlifliyinin daha dəqiq və etik şəkildə anlaşıla bilməsi üçün “irq” anlayışından imtina edilməsi və genetik, coğrafi və mədəni müxtəliflik kimi daha dəqiq terminlərdən istifadə olunması vacibdir.