İrticalən (ərəbcə) zərfi olaraq, qabaqcadan düşünülmədən, hazırlıq olmadan, ani olaraq, bədahətən, yerindəcə deyilmək və ya edilmək mənasını verir. Sözün kökü olan "irtical" "ani qərar vermək", "bir anda fikrə düşmək" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "irticalən" ifadəsi hər hansı bir hərəkətin və ya ifadənin spontantəhlikli və impulsiv xarakterini vurğulayır. Qeyd etmək lazımdır ki, "irticalən" sözü həm müsbət, həm də mənfi kontekstdə işlənə bilər.
Məsələn, "irticalən söylədiyi şeir" ifadəsi həm şairin istedadının bədahətən ortaya çıxmasını, həm də şeirin təkmilləşdirilməmiş, təsadüfi bir şəkildə yaranmasını ifadə edə bilər. Birinci halda, irticalən sözü şairin istedadının parlaqlığını vurğulayır, ikincisində isə şeirin mümkün qüsurlarına işarə edir. Bu mənada, "irticalən" sözü situasiyaya və kontekstdən asılı olaraq, müxtəlif çalarlarda işlənə bilən çoxşaxəli bir ifadədir.
Dilçilik baxımından, "irticalən" sözü zərflərin tərkibindəki "ən" şəkilçisi sayəsində fikrin ani və gözlənilməz olduğunu daha da vurğulayır. Bu şəkilçi sözə əlavə olaraq təəccüb və sürpriz elementi əlavə edir.
Ədəbiyyatda "irticalən" ifadəsi xüsusilə bədii təsvirlərdə, personajların xarakterini və davranışlarını göstərmək üçün geniş istifadə olunur. Bu, müəllifə hadisələrin sürətli inkişafını və personajın emosional vəziyyətini oxucuya daha effektli çatdırmaq imkanı verir.
Misal olaraq verilən "İrticalən söylədiyi şeirdən [Milnirin] şair olduğu meydana çıxdı" cümləsində "irticalən" sözü Milnrin şeir yazmaq bacarığının qarşısına çıxan bir vəziyyətdə gözlənilmədən ortaya çıxmasını və bununla onun şair kimi qabiliyyətinin aşkara çıxmasını və vurğulayır. Bu, şeirin dəyərini həm də onun bədahətən yaranmasını ifadə edir.