İşkəmbə (fars. اِشکمبه) gövşəyən heyvanların (məsələn, inək, qoyun, keçi) ikinci mədəsidir. Bu orqan, həzm sisteminin mühüm bir hissəsi olub, qidanın həzm prosesində əsas rol oynayır. Sadəcə olaraq, yeyilən qidanın saxlanıldığı bir yer deyil, əksinə, çox mürəkkəb bir prosesin baş verdiyi, həzm üçün əsas hazırlıqların görüldüyü bir mühitdir.
Yeyilən bitki qidası heyvanın ağız boşluğundan keçdikdən sonra öncə qida borusuna, oradan da işkəmbəyə daxil olur. İşkəmbənin iç divarında yerləşən çoxlu sayda əzələ lifləri və mikroorqanizmlər qidanın yumşalması, qarışması və əzilməsində aktiv iştirak edir. Bu proses ərzində qida, fermentlərin və mikroorqanizmlərin təsiri altında parçalanmağa başlayır. İşkəmbədəki mikroorqanizmlər sellüloza kimi bəzi bitki mənşəli maddələrin həzmini təmin edərək, heyvanın bu qidalardan faydalanmasına kömək edirlər. Bu da onların qidalanması üçün çox əhəmiyyətlidir.
İşkəmbənin həcmi və quruluşu heyvanın növündən və yaşından asılı olaraq dəyişir. Böyük heyvanlarda işkəmbə həcmi çox böyükdür və bədənin əsas həzm orqanı kimi fəaliyyət göstərir. İşkəmbənin bu funksiyası sayəsində heyvanlar sellüloza zəngin bitkilərlə qidalanma imkanı əldə edirlər. İnsanlar üçün isə işkəmbə, bəzi mədəniyyətlərdə məşhur bir yemək tərkib hissəsi kimi tanınır; müxtəlif üsullarla bişirilərək, xüsusi dad və qoxuya malik bir yemək əldə edilir.
Qısacası, işkəmbə yalnız bir anatomik orqan deyil, həm də gövşəyən heyvanların həyatı üçün olduqca əhəmiyyətli bir fizioloji prosesin - kompleks bitki qidasının həzminin - mərkəzidir. Onun tədqiqi, heyvanların fiziologiyası və qidalanması haqqında daha dərin anlayış əldə etməyə imkan verir.