Qənd (ər. قند - qand) Azərbaycan dilində geniş yayılmış və gündəlik həyatımızda tez-tez istifadə etdiyimiz bir sözdür. Əsasən şəkər çuğunduru və ya şəkər qamışından alınan, ağ rəngli, kristal formada olan, şirin dadlı bir qida maddəsini bildirir. Sadəcə "şəkər" sinonimi olaraq deyil, özünəməxsus bir kontekstdə, xüsusən də qida sənayesində və hətta məcazi mənada da istifadə olunur.
Qəndin əldə edilmə tarixi qədim zamanlara gedib çıxır. Şəkər qamışından əldə edilən qənd ilk dəfə Hindistan və Çində istehsal olunub və sonradan dünyanın digər bölgələrinə yayılıb. Avropada şəkər çuğunduru üzərində aparılan tədqiqatlar nəticəsində, daha sərfəli və geniş miqyaslı istehsal prosesi yaradılıb. Bu gün qəndin istehsalı milyonlarla tonla ölçülür və dünya iqtisadiyyatında mühüm rol oynayır.
Kimyəvi tərkib baxımından qənd əsasən saxarozadan ibarətdir. Saxaroza isə qlükoza və fruktoza adlı iki sadə şəkərin birləşməsindən əmələ gəlir. İnsan orqanizmi qəndi enerji mənbəyi kimi istifadə edir. Lakin həddindən artıq qənd istehlakı sağlamlıq üçün zərərli ola bilər, çünki piylənmə, diabet və digər xəstəliklərə səbəb ola bilər. Ona görə də qəndin mülayim miqdarda qəbul edilməsi tövsiyə olunur.
Maraqlı bir məqam da odur ki, "qənd" sözü bəzən məcazi mənada da işlədilir. Məsələn, "sözlərinə qənd əlavə etmək" deyimi söhbəti daha xoş, daha yumşaq etmək mənasını verir. Bu isə qəndin şirin və xoş dadı ilə əlaqələndirilir. Yəni, qənd yalnız bir qida maddəsi deyil, həm də dilin və ədəbiyyatın zənginləşdirən bir elementidir.