Qəşəngi (qəşəng+i) – Azərbaycan xalq musiqisinin zəngin və rəngarəng dünyasından bir nümunə olan, özünəməxsus melodik quruluşu və ritmik xüsusiyyətləri ilə seçilən bir oyundur. Fars dilindən mənşəli "qəşəng" sözü, "gözəl", "cəlbedici", "sərrast" kimi mənaları ilə əlaqəli olaraq, bu oyun havasının əsas xüsusiyyətlərini – yüngüllüyünü, cazibədarlığını və enerjisini ifadə edir.
Qəşəngi, adətən sürətli tempdə ifa olunur və dinləyicilərdə coşğu və həyacan yaradır. Onun ritmik quruluşu rəqs üçün olduqca əlverişlidir və xalqımızın milli rəqslərinin ifasında tez-tez istifadə olunur. Musiqinin quruluşuna diqqət yetirdikdə, melodiya xətlərinin çevikliyi, bəzən isə qəfil ton dəyişiklikləri ilə müşahidə olunur. Bu, Qəşəngini digər xalq oyun havalarından fərqləndirən əsas elementlərdən biridir.
Qəşəngi havasının tarixi kökləri haqqında dəqiq məlumatlar məhduddur, lakin onun uzun illərdir xalqımız tərəfindən sevilərək ifa olunması onun mədəni irsimizdə mühüm yer tutduğunu göstərir. Bu musiqi parçası, nəsillər boyu ötürülərək, günümüzə qədər gəlib çatıb və hələ də Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə də toy və bayram mərasimlərində canlı ifa olunur. Beləliklə, Qəşəngi sadəcə bir musiqi əsəri deyil, həm də Azərbaycan mədəniyyətinin əvəzsiz bir parçasıdır.
Müasir dövrdə də Qəşəngi, peşəkar musiqiçilər tərəfindən ifa olunur, eyni zamanda, ənənəvi musiqi alətlərinin sədaları ilə birgə yeni aranjemanlarda dinləyicilərə təqdim edilir. Bu da onun əbədiyyətə doğru gedən yolunu göstərir. Qəşənginin canlı və enerjili sədaları, xalqımızın zəngin musiqi mədəniyyətinin əksidir və bu əsərin qorunub saxlanılması gələcək nəsillər üçün böyük əhəmiyyət daşıyır.