Qızılpəncər (Beta vulgaris subsp. vulgaris) - Çuğundurkimilər fəsiləsinə aid, ikiillik, nadir hallarda çoxillik, yeməli bitki növüdür. Adından da göründüyü kimi, kök yumrusunun rənginə görə bu adla tanınır. Kök yumrusunun rəngi sortundan asılı olaraq qırmızı, sarımtıl, ağ və ya hətta qara ola bilər. Qızılpəncərin vətəni Aralıq dənizi sahilləri hesab edilir və əsrlərdir ki, insan tərəfindən becərilir.
Qızılpəncər sadəcə yayda deyil, müxtəlif iqlim şəraitinə uyğunlaşa bilir. Əsasən, sərin iqlimi üstün tutur və soyuğa davamlıdır. Bu səbəbdən də, həm yayda, həm də payızda əkilir və yığılır. Yalnız kök yumrusu yeyilmir, həm də yarpaqları salatlarda və ya digər yeməklərdə istifadə olunur. Tərkibindəki şəkər, minerallar (kalium, maqnezium, dəmir) və vitaminlər (C vitamini, B qrupu vitaminləri) sayəsində qızılpəncər sağlamlıq üçün faydalı hesab edilir. Qan təzyiqini tənzimləməyə kömək edir, həzm sistemini yaxşılaşdırır və qan yaradılmasına müsbət təsir göstərir.
Qızılpəncərin müxtəlif sortları mövcuddur. Bəzi sortların kök yumrusu daha şirin, bəzilərinin isə daha ədviyyatlı olur. Həmçinin, ölçüsü və forması da sortdan sorta fərqlənə bilər. Mətbəxdə istifadəsi çox genişdir. Qaynadılıb, bişirilə bilər, turşuya qoyula bilər, salatlardan tutmuş əsas yeməklərə qədər bir çox yeməkdə istifadə oluna bilər. Əlavə olaraq, qızılpəncərdən şirə, konservlər və hətta dərman preparatları da hazırlanır.
Tarix boyu, qızılpəncər müxtəlif mədəniyyətlərin mətbəxində mühüm yer tutmuşdur. Arxeoloji tapıntılar, qızılpəncərin min illər öncədən becərildiyini göstərir. Müasir dövrdə də bu bitkinin populyarlığı azalmır və dünyanın bir çox yerində geniş ərazilərdə becərilir.