izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Neştər (fars. نیشتر) sözü Azərbaycan dilində əsasən iki əsas mənada işlənir. Birincisi, bioloji bir orqan kimi, zəhərli canlıların (əqrəb, arı, ilan və s.) bədənlərində yerləşən və zəhər buraxmaq üçün istifadə olunan iti, nazik orqanı ifadə edir. Bu mənada neştər, həm quruluşca, həm də funksiya olaraq, canlı üçün müdafiə və ov mexanizmi kimi mühüm əhəmiyyətə malikdir. Məsələn, "Əqrəbin neştəri ona qorunmaqda kömək edir" cümləsində neştər bu bioloji orqanı təmsil edir. Sözün bu mənası fars dilindən Azərbaycan dilinə keçmişdir.

İkincisi isə, metaforik mənada, "iti, kəskin və dəlicəsinə sancıcı" kimi işlənə bilər. Bu halda sözün həqiqi bioloji mənasından uzaqlaşaraq, insanın sözləri, əməlləri və ya hərəkətlərinin kəskin təsiri nəzərdə tutulur. Məsələn, "Onun sözləri neştər kimi ürəyimə saplandı" cümləsində neştər sözü kəskin, ağrılı bir təsiri ifadə etmək üçün istifadə olunmuşdur. Bu metaforik istifadə sözün bioloji mənasından irəli gələn bir assosiasiyaya əsaslanır.

Qeyd edək ki, neştər sözü əsasən əqrəb və arı kimi canlılarla əlaqələndirilərək işlənsə də, digər zəhərli heyvanların sancma orqanları üçün də (məsələn ilan dişləri) metaforik olaraq işlənə bilər. Lüğətlərdə əsasən birinci mənası verilsə də, sözün məcazi mənası ədəbiyyatda daha geniş işlənmiş və daha çox rast gəlinir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz