izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Obaşdanlıq sözü Azərbaycan dilində, əsasən, dini kontekstdə işlənən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "oruç tutan müsəlmanların obaşdanda yedikləri yemək" kimi tərif olunsa da, mənası daha geniş və dərindir. Əslində "obaşdanlıq" sözü, "iftar" mərasiminin bir hissəsi olan, oruc tutanların gün batımı ilə birlikdə yediyi yeməyi deyil, daha çox bu yeməyin qəbul edildiyi müddət, zaman aralığı və həmin zaman aralığındakı mərasimləri, adət-ənənələri özündə əks etdirir.

Etimoloji baxımdan, "obaşdanlıq" sözü "obaşdan" sözündən törəmişdir. "Obaşdan" sözü isə farsca köklərə malikdir və "gün batdıqdan sonra" mənasını verir. Beləliklə, "obaşdanlıq" "gün batımı ilə başlayan və oruc tutanların yemək yediyi müddət, oruc açma mərasimi" anlamını daha dəqiq ifadə edir. Bu zaman aralığına yemək yeməkdən əlavə, dua, ailəvi söhbət və birgəlik kimi dini və sosial elementlər də daxildir.

Misal olaraq verilən cümlədəki "[Arvad:] Sən gündüzləri oruc tutmursan, gecələri obaşdanlığa durursan" ifadəsində "obaşdanlığa durmaq" deyimi, sadəcə yemək yemək mənasını deyil, gün batımı ilə başlayan oruc açma mərasiminə qatılmaq, bu mərasimin bütün elementlərini yaşamaq mənasını verir. Bu, qadının ərinin oruc tutmamasını, amma iftar mərasiminə qatılmasını tənqid etdiyini göstərir.

Ümumiləşdirərək demək olar ki, "obaşdanlıq" sözü sadəcə bir yemək deyil, oruç tutanların gün batımı ilə başlayan, dini və sosial cəhətdən zəngin bir mərasim və zaman aralığını əhatə edən bir anlayışdır. Bu anlayışın tam mənasını anlamaq üçün onun mədəni və dini kontekstini nəzərə almaq vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz