Образ (Óbraz) sözü rus dilindən keçmiş olub, Azərbaycan dilində əsasən "surət", "təsvir", "şəkil" mənalarında işlənir. Lakin sadəcə vizual təsvirlərlə məhdudlaşmır, daha geniş və dərin bir məna kəsb edir. Lüğətlərdəki qısa izahat "obyektin insan şüurunda obyektiv inikas forması" olaraq verilsə də, bu, sözün tam mənasını əks etdirmir. Çünki obraz yalnız görmə qabiliyyətimizlə bağlı deyil, digər duyğularımızla - eşitmə, toxunma, qoxu və dad duyğularımızla da formalaşır və bunların hamısı şüurda bir araya gələrək tam bir təsəvvürü yaradır.
Образ, insan şüurunda bir obyekt, hadisə, və ya anlayışın əks olunmasıdır. Bu əks olunma sadəcə obyektin xarici xüsusiyyətlərinin təsviri deyil, eyni zamanda, həmin obyekt haqqında olan duyğu, təəssürat, xatirə və assosiasiyaların da birliyidir. Məsələn, “dəniz” sözü ilə bağlı obraz, yalnız mavi rəngli su səthi deyil, dalğaların səsi, dəniz küləyinin əsməsi, qumların toxunuşu, duzun dadı və ya dənizə bağlı olan xatirələr kimi hissləri də özündə əks etdirir. Beləliklə, obraz konkret və abstrakt, vizual və duyğuvi təcrübələrin bir sintezidir.
Образ sözü müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalarda işlənə bilər:
- Ədəbiyyatda: Əsərdəki personajların, hadisələrin, məkanların oxucunun şüurunda yaratdığı təsəvvür. "Yazıçının yaratdığı obrazlar olduqca canlı və inandırıcı idi."
- Sənətdə: Rəsm əsərlərində, heykəllərdə, musiqidə əks olunan obyektin və ya ideyanın təsviri. "Rəssamın əsərindəki obrazlar həyatın özünü əks etdirirdi."
- Psixologiyada: İnsan şüurunda yaranan təsəvvürlər, xatirələr, duyğuların birliyi. "Uşaqlıq illərindən qalan obrazlar hələ də yaddaşında təzə idi."
- Gündəlik həyatda: Bir şey haqqında yaradılan ümumi təsəvvür. "Onun haqqında yaranmış obraz tam doğru deyildi."
Beləliklə, Образ sözü, rus dilindən mənşəli olsa da, Azərbaycan dilində geniş məna yükü daşıyan və müxtəlif sahələrdə işlənən zəngin bir leksik vahiddir. Onun mənası sadəcə "surət" kimi qısaca ifadə edilməməli, daha geniş və mürəkkəb şəkildə izah olunmalıdır.