Oduncaqlaşma sözü, "oduncaqlaşmaq" feilindən törəmiş bir isimdir. Azərbaycan dilində "oduncaqlaşmaq" feili, əsasən canlı varlıqların ya da canlı varlıq kimi qəbul edilən şeylərin, bəzi xüsusiyyətlərinin itirilməsi, həssaslığın, duyğuların köhnəlməsi, quruşması və cansız hala keçmə prosesini ifadə edir. Bu proses, həm fiziki, həm də metaforik mənada baş verə bilər.
Fiziki mənada, oduncaqlaşma bir orqanın və ya bədənin bir hissəsinin quruması, sərtləşməsi, hərəkət qabiliyyətinin itirilməsi deməkdir. Məsələn, "uzun müddət günəş altında qalan əllərinin oduncaqlaşması hiss olunurdu" cümləsində oduncaqlaşma, dərinin quruması və sərtləşməsi mənasında işlənir.
Metaforik mənada isə oduncaqlaşma, insanın duyğu və hisslərinin köhnəlməsi, sərtləşməsi, qəlbinin sərtləşməsi, ətrafdakılara qarşı duyğusuzlaşması və soyuqluğunu ifadə edir. Bu mənada "illər boyu əzab çəkən qəlbinin oduncaqlaşması onu həyata qarşı biganə etmişdi" cümləsində oduncaqlaşma duyğuların itkisi və insanın sərtliyini bildirir. Yəni, insanın emosional və mənəvi həyatının tükənməsi, həyata qarşı duyğularının itməsi mənasında işlənir. Bu mənada, insanın əvvəlki həssaslığını, şövqünü və qayğısını itirərək, soyuq, quru və cansız hala gəlməsi nəzərdə tutulur.
Oduncaqlaşma sözünün etimologiyasına nəzər salsaq, "oduncaq" sözünün "ağac parçası", "ağac materialı" mənasını daşıdığını görərik. Beləliklə, oduncaqlaşma, canlı bir varlığın ya da duyğuların cansız ağac parçası kimi sərtləşməsi, quruması və həssaslığını itirməsi anlamını daşıyır.
Qısaca, oduncaqlaşma sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq fiziki və metaforik olaraq fərqli mənalar kəsb edə bilər. Lakin hər iki halda da quruma, sərtləşmə və həssaslığın itirilməsi əsas məna elementlərini təşkil edir.