Peyvənd (fars. پیوند - peyvand) termini əsasən bitkiçilik sahəsində işlənir və bir bitkinin vegetativ hissəsinin (gözcükləri, qələmi, saplağı və s.) başqa bir bitkiyə birləşdirilərək yetişdirilməsi prosesini bildirir. Bu prosesin məqsədi, birinci bitkinin istənilən xüsusiyyətlərini (məsələn, meyvənin dadı, ölçüsü, rəngi, xəstəliyə davamlılığı və s.) ikinci bitkiyə ötürməkdir. İkinci bitki (altkök) adətən daha möhkəm kök sisteminə və xəstəliyə davamlılığına malik seçilir.
Peyvənd əməliyyatı müxtəlif üsullarla həyata keçirilir. Bunlara misal olaraq qələm peyvəndi, gözcüklə peyvənd (okulizasiya), qabıqaltı peyvənd və s. göstərmək olar. Hər bir üsulun öz texniki xüsusiyyətləri və tətbiq olunduğu bitki növləri vardır. Peyvənd əməliyyatının uğurlu olması bir çox amillərdən, o cümlədən peyvənd materialının keyfiyyətindən, əməliyyatın düzgün aparılmasından, bitkilərin fizioloji vəziyyətindən asılıdır.
Metaforik mənada "peyvənd" sözü iki fərqli şeyin birləşdirilməsi, bir-birinə bağlanması mənasında da işlənə bilər. Məsələn, "iki fərqli mədəniyyətin peyvəndi" deyərkən, iki fərqli mədəniyyətin qarışması, bir-birinə təsir etməsi və yeni bir mədəniyyətin yaranması nəzərdə tutulur. Bu mənada, sözün bitkiçilikdəki əsas mənasından daha geniş və simvolik bir məna kəsb edir.
Qeyd edək ki, "qələm" və "calaq" sözləri peyvəndin müəyyən növlərini və ya üsullarını ifadə edən sinonim kimi işlənə bilər. Lakin "peyvənd" daha ümumi və geniş mənalı bir termindir. "Peyvənd" sözünün fars mənşəli olması onun bitkiçiliklə bağlı bir termin kimi tarixi köklərinin olduğunu göstərir. Fars dilindəki "peyvand" (پیوند) sözü "bağlama", "birləşdirmə" mənalarını da əhatə edir.