Pilə (is.): Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "baramadan alınan ipək" kimi tərif olunsa da, bu tərif tam əhatəli deyil. Daha dəqiq ifadə etmək üçün, pilənin mənasını baramadan alınan, xam ipək liflərinin, daha doğrusu, ipək qurdunun pətəyindən alınan ipək liflərinin ilkin, təmizlənməmiş və əyrilməmiş halını ifadə etdiyini qeyd etmək lazımdır. Yəni, bu, ipək istehsalının ilk mərhələsinin məhsuludur. Hələ parça halına gətirilməmiş, toxunmamış, sadəcə olaraq baramadan çıxarılmış ipək lifləridir.
Pilə sözünün mənşəyi Fars dilinə dayanır. Fars dilindəki "pille" sözü ipək qurdu pupasının ətrafında əmələ gələn ipək liflərinin qabıq kimi örtüsünü ifadə edir. Azərbaycan dilinə buradan keçmişdir və zaman keçdikcə mənası tədricən dəyişməyərək hazırda istifadə olunduğu formaya gəlmişdir.
Cümlə içərisində pilə sözünün işlənməsinə dair nümunələr:
• Qaranlıq bir otaqda üzü qırışmış bir qarı oturub, pilə əyirirdi. (Bu cümlə pilənin əsas mənasını – baramadan alınmış ipək liflərini – əks etdirir və ipəyin emalının başlanğıc mərhələsini göstərir.)
• Kənddə qadınlar hələ də əl ilə pilə əyirib, ondan gözəl parçalar toxuyurlar. (Bu cümlə pilənin ənənəvi üsullarla işlənməsini vurğulayır.)
• Sənətkar, piləni diqqətlə yoxlayaraq, keyfiyyətinə əmin oldu. (Bu cümlə pilənin keyfiyyətinin yoxlanılmasını göstərir.)
• Muzeydə qədim pilə nümunələri sərgilənirdi. (Bu cümlə tarixi mədəni əhəmiyyət kəsb edən pilə nümunələrini əks etdirir.)
Göründüyü kimi, "pilə" sözü sadəcə "baramadan alınan ipək" mənasından daha geniş bir məna daşıyır və ipəkçilik prosesinin başlanğıcını, ənənəvi üsulları, həmçinin ipəyin keyfiyyətini əks etdirir.