Rapsodiya [yun. rhapsodia]: Terminin etimologiyası qədim yunan sözü olan "rhapsōdós"dan (ῥαψῳδός) törəməsidir. "Rhaptein" (ῥάπτειν) "tikmək, birləşdirmək" və "ōidē" (ᾠδή) "nəğmə, mahnı" sözlərindən əmələ gəlmişdir. Beləliklə, "rapsodiya" əslində "nəğmələri birləşdirən, birləşdirilmiş nəğmələr" mənasını verir. Qədim Yunanıstanda rapsodlar uzun epik əsərləri, xüsusilə də Homerin "İliada" və "Odusseya" kimi əsərlərini, kiçik hissələrə bölərək, simli musiqi alətlərinin müşayiəti altında ifa edirdilər. Bu ifalar tamamilə yaddaşdan aparılırdı.
Müasir istifadədə "rapsodiya" termini genişlənmiş və daha çox sərbəst, duyğu dolu, şüurlu bir quruluşa malik olmayan, lakin musiqi və ya ədəbi əsərlərdə yüksək ifadə qüvvəsinə malik hissə və ya epizodu təsvir etmək üçün işlədilir. Bu, əsərin müəyyən bir hissəsinin intensivliyi, emosional gücü, və yaradıcılıq azadlığı ilə seçildiyini göstərir. Bir musiqi əsərində rapsodiya hissəsi ümumi kompozisiyanın müəyyən bir mövzusuna və ya duyğusuna həsr oluna bilər, qalan hissələrlə harmonik və ya kontrast əlaqədə ola bilər.
Məsələn, bir simfoniyanın bir hissəsi rapsodiya kimi adlandırıla bilər əgər o, digər hissələrdən fərqli olaraq daha improvizasiya xarakteri daşıyırsa və ya emosional cəhətdən daha güclü təsir bağışlayırsa. Ədəbi əsərlərdə isə, rapsodiya adətən qeyri-adi dərəcədə təsirli, şairanə, və yüksək emosional yüklü bir hissəni və ya parça-parça səpələnmiş, lakin ümumi bir mövzunu əks etdirən, müxtəlif hissələri təsvir etmək üçün işlənir.
Qısacası, "rapsodiya" həm qədim yunan musiqi ənənəsinə, həm də müasir yaradıcılıqda əsərlərin emosional və bədii cəhətdən ən parlaq, ən yüksək səviyyədə ifadə olunan hissəsini ifadə edən bir termindir. Onun mənası əsərin üslubuna, müəllif tərəfindən əsərdə ifadə olunan fikrə və əsərin hansı janra aid olmasına görə dəyişə bilər.