Saman sözü Azərbaycan dilində taxılın döyülüb təmizləndikdən sonra qalan, əsasən saplardan və digər bitki qalıqlarından ibarət olan çöpşəkilli hissəcikləri ifadə edir. Lüğətlərdə verilən “xırda-xırda doğranmış küləş” tərifi samanın daha xırda hissələrini, xüsusilə də yem üçün hazırlanmış formada olan hissələrini əhatə edir.
Samanın əsas tərkib hissəsi taxıl bitkisinin saplarıdır. Ancaq bu, yalnız saplardan ibarət deyil, həmçinin bitkinin digər hissələrinin qalıqlarını, qabıq hissəciklərini və kiçik ölçülü toxum qalıqlarını da özündə ehtiva edir. Bu səbəbdən samanın tərkibi yetişdirilən taxıl növündən, döyülmə və təmizləmə üsulundan asılı olaraq dəyişə bilər.
Samanın əsasən heyvan yemi kimi istifadə olunduğunu qeyd etmək lazımdır. Ancaq bununla yanaşı, qədim zamanlardan bəri müxtəlif məqsədlər üçün də istifadə olunmuşdur: təsərrüfatlarda dam örtüyündə, istilik izolyasiyasında, əşyaların dolğusunda və s. Müasir dövrdə isə samandan bioyanacaq istehsalında və digər ekoloji məhsulların hazırlanmasında istifadə olunmasına dair tədqiqatlar aparılır.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "saman" sözünün türk dillərindən qaynaqlandığı ehtimal olunur. Çox güman ki, kökü "sap" və ya buna oxşar bir sözlə əlaqədardır. Bu, sözün mənasını daha yaxşı anlamağa kömək edir.
Cümlə içində istifadəsinə nümunələr:
- Atlar təzə saman yeyirdilər.
- Köhnə anbarın damı samandan düzəlmişdi.
- Taxıl döyüldükdən sonra çoxlu saman qaldı.
- Samanı yığışdırıb mal-qaranı bəsləyəcəklər.
- Bioloji yanacaq istehsalında samandan istifadə olunması perspektivlidir.