Sənayeləşmək felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası, texnologiyanın, xüsusilə də maşın və avadanlıqların geniş miqyasda istehsalatda və digər sahələrdə tətbiq edilməsi prosesini bildirir. Bu proses, əmək məhsuldarlığının artırılması, iqtisadi inkişafın sürətləndirilməsi və həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədini daşıyır.
Sənayeləşmə sadəcə "maşın texnikasına keçmək" və ya "maşınlar tətbiq etmək"dən daha geniş bir anlayışdır. O, iqtisadi, sosial və texnoloji dəyişikliklərin kompleks bir prosesini əhatə edir. Bu dəyişikliklər aşağıdakıları əhatə edə bilər:
• İqtisadi dəyişikliklər: Kənd təsərrüfatı əsaslı iqtisadiyyatdan sənaye əsaslı iqtisadiyyata keçid, yeni sənaye müəssisələrinin yaradılması, istehsal həcminin artması, ixrac potensialının inkişafı, kapitalın toplanması və s.
• Sosial dəyişikliklər: Şəhərləşmənin sürətlənməsi, əmək bazarında struktur dəyişiklikləri, yeni peşələrin yaranması, həyat tərzinin dəyişməsi, sosial təbəqələşmənin yeni formalarının meydana çıxması və s.
• Texnoloji dəyişikliklər: Yeni texnologiyaların və avadanlıqların tətbiqi, elmi-texniki tərəqqinin sürətlənməsi, enerji mənbələrinin diversifikasiyası, istehsal proseslərinin avtomatlaşdırılması və s.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "sənaye" sözü fars dilindən keçmişdir və əslində "sənətkarlıq, peşə" mənalarını verir. "Sənayeləşmək" isə bu kökdən törəmiş bir feldir və müasir mənasını yuxarıda izah etdiyimiz kimi qazanmışdır.
Misal olaraq, "Ölkə yeni yollarla inkişaf etsin gərək; Sürətlə başdan-başa tez sənayeləşərək" cümləsində sənayeləşmək sözü ölkənin sürətli iqtisadi inkişafı üçün mühüm bir vasitə kimi təqdim olunur. Burada sənayeləşmənin sürəti və hərtərəfli təsiri vurğulanır.
Başqa bir nümunə olaraq, "XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan sənayeləşmənin ilk addımlarını atdı" cümləsində sənayeləşmə tarixi bir proses kimi göstərilir. Bu cümlədə sənayeləşmənin başlanğıc mərhələsi vurğulanır.