Səyirtmək (f.): Bu feil, əsasən at və ya digər heyvanlar üçün sürətli hərəkət etmək mənasını ifadə edir. Lüğətlərdəki "çapmaq, dördnala sürmək" tərifi mənasının bir hissəsini əhatə etsə də, tam və dəqiq deyil. Səyirtmək, sadəcə sürətli hərəkət deyil, daha çox güclü, şiddətli və nəzarət altında olan sürətli hərəkət deməkdir. Hərəkət qısa müddətli və intensiv olaraq xarakterizə olunur. Atın dördnala qaçması səyirtmək ola bilər, amma səyirtmək həmişə dördnala qaçmaq demək deyil; məsələn, bir heyvanın bir maneəni aşmaq üçün göstərdiyi qısa və güclü atılım da səyirtmək kimi ifadə oluna bilər.
Sözün etimologiyası tam aydın deyil, lakin türkcə köklərə əsaslanan ehtimallar mövcuddur. "Səyir" və ya oxşar köklərlə əlaqəli ola bilər ki, bu da hərəkət, sürət, əmək sərf etmə kimi mənalar ifadə edir. Bu baxımdan, "səyirtmək" sözü sadəcə sürətli hərəkətdən daha çox, həmin hərəkətin arxasında olan səy, güc və enerjini də ifadə edir.
Müxtəlif cümlələrdə "səyirtmək" sözünün istifadəsi nümunələri:
- Atını səyirtərək düşmənin üstünə hücum etdi.
- Qar yağışı maşını sanki səyirtərək aparırdı.
- Qayıqçılar qayığı səyirtərək sahilə çatdılar.
- Yol boyu maşın səyirtməyə başladı, sanki uçacaqmış kimi.
Göründüyü kimi, "səyirtmək" sözü müxtəlif kontekstlərdə, fərqli mövzulara uyğunlaşa bilir. Ancaq əsas mənası hər zaman şiddətli, qısa müddətli və güclü bir hərəkəti ifadə edir. Bu hərəkət insan, heyvan və ya hətta bir obyektə aid ola bilər.