izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sumaqdaşı (is. geol.): Püskürmə və ya çöküntü süxurlarının təzyiq, temperatur və ya kimyəvi təsirlər nəticəsində metamorfizm prosesinə məruz qalması ilə əmələ gəlmiş metamorfik süxur növüdür. Başqa sözlə, sumaqdaşı əvvəlcədən mövcud olan süxurların (magmatik, çöküntü və ya hətta başqa metamorfik süxurların) mineraloji tərkibinin və ya strukturunun dəyişməsi nəticəsində yüksək temperatur və/və ya təzyiq altında yenidən kristallaşması ilə meydana gəlir. Bu dəyişikliklər yer qabığının dərinliklərində, tektonik hərəkətlər və ya maqma intruzivləri nəticəsində baş verir.

Sumaqdaşının spesifik xüsusiyyətləri, əmələ gəlməsində iştirak edən başlanğıc süxurun növündən və metamorfizm prosesinin intensivliyindən asılıdır. Məsələn, əgər başlanğıc süxur qumdaşıdırsa, metamorfizm nəticəsində kvarsit əmələ gələ bilər. Başqa bir nümunə olaraq, əhəngdaşı marmara kimi bir metamorfik süxura çevrilə bilər. Sumaqdaşının rəngi və toxuması olduqca müxtəlif ola bilər; qara, boz, yaşıl, qırmızı və s. rənglərdə, həm iri, həm də incə dənəli ola bilər. Onların bəziləri çox möhkəm və davamlı, bəziləri isə daha kövrək olur.

Cümlədəki nümunə ("Eyvanın sütunları sumaqdaşından idi") sumaqdaşının tikintidə bəzən istifadə olunan bir material olduğunu göstərir. Bunun səbəbi onun möhkəmliyi və bəzən də estetik görünüşüdür. Lakin, hansı növ sumaqdaşından istifadə olunduğu məlum olmadığından onun xüsusiyyətləri haqqında dəqiq bir fikir söyləmək mümkün deyil.

Qeyd edək ki, "sumaqdaşı" termini bəzən daha geniş mənada, metamorfik süxurların ümumi adı kimi də istifadə oluna bilər. Lakin, geoloji terminologiyada daha dəqiq təsnifatlar mövcuddur və sumaqdaşının konkret növü haqqında danışarkən, onun əmələ gəlməsinə səbəb olan başlanğıc süxur və metamorfizm şəraiti haqqında məlumat vermək daha düzgündür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz