Süd (is.): Məməlilərin məmə bezlərindən ifraz olunan, ağ və ya sarımtıl rəngdə, qatı və yağlı, yüksək qida dəyərinə malik maye. Süd, yeni doğulmuş balaların (insan və heyvan) qidalanması üçün bioloji olaraq ideal bir qidadır. Tərkibində su, yağlar, zülallar (kazein, albümin, laktoglobulin), karbohidratlar (laktoza), vitaminlər (A, D, B12, riboflavin) və minerallar (kalsium, fosfor, kalium) mövcuddur. Südün tərkibi heyvan növündən, yaşından, qidalanmasından və digər amillərdən asılı olaraq dəyişə bilər.
Süd, insan tarixində həmişə mühüm rol oynamışdır. Qədim zamanlardan bəri insan südü və heyvan südü (xüsusilə inək, qoyun, keçi südü) qida mənbəyi kimi istifadə olunmuş, müxtəlif məhsulların (qatıq, pendir, kərə yağı və s.) istehsalında əsas xammal kimi tətbiq edilmişdir. Südün qida dəyərindən əlavə müalicəvi xüsusiyyətləri də vardır və müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur.
Etimoloji baxımdan "Süd" sözünün mənşəyi türk dillərinə aiddir və qədim türk dillərindəki məməlilərin südü üçün istifadə olunan kökdən törəmədir. Sözün leksik mənası ilə yanaşı, məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, "Ana südü ilə böyümüş uşaq" ifadəsi, ana tərəfindən göstərilən qayğı və sevgini ifadə edir. "Sənin sözlərindən süd əmmək" deyimi isə kiməsə məlumat əldə etmək, öyrənmək mənasında işlənə bilər.
Müxtəlif cümlələrdə "Süd" sözünün istifadəsi:
- Körpə südünü içib yatdı.
- İnək gündə beş litr süd verir.
- Qatıq süd məhsuludur.
- Süd mənim üçün çox faydalıdır.
- Ana südü uşaq üçün ən yaxşı qidadır.
- O, elm dünyasından süd əmməklə böyüdü.