izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şeir (ər. شعر - şə'r) ritmik və vəznli, bədii ifadə vasitələri ilə zəngin, ahəngdar poetik əsərdir. Nəzm formasında yazılmış, əsasən duyğu və fikirlərin ifadəsinə xidmət edən bədii yaradıcılıq növüdür. Şeir sadəcə sözlərin ahəngdar düzülüşü deyil, eyni zamanda müəllifin düşüncə və hisslərinin ifadəsinin estetik üsuludur. Onun mahiyyətini bədii ifadə vasitələri, obrazlılıq, metafora, təşbeh, aliterasiya, assonans kimi poetik üslub vasitələrinin istifadəsi təşkil edir.

Klassik şeir anlayışı, müəyyən qayda-qanunlara (məsələn, vəzn, qafiyə, bəhr) əsaslanan, ənənəvi poetika prinsiplərinə uyğun yaradılan şeirləri əhatə edir. Bu qayda-qanunlar əsərin ahəngdarlığını və bədii təsirini artırmağa xidmət edir. Lakin müasir poeziyada bu qaydalar daha az sərt şəkildə tətbiq olunur, forma və məzmun baxımından sərbəstlik daha çoxdur. Sərbəst şeir formalarının inkişafı klassik şeirin qaydalarından kənara çıxmaqla bağlıdır.

Misal olaraq, "Klassik şeir" ifadəsi Nizami Gəncəvi, Füzuli, Xaqani kimi şairlərin əsərlərini ifadə edə bilər. Bu şairlərin əsərləri müəyyən vəzn və qafiyə qaydalarına əməl edərək yaradılmışdır. "Vaqif yolunun davamçısı olan Zakir şerimizə həqiqi satira gətirdi" cümləsində isə "şer" sözü, daha geniş mənada, Zakirin satirik üslubda yazdığı poetik əsərləri ifadə edir. Bu cümlədə "şer" sözü "şeir" sözünün sinonimi kimi işlənir.

Qeyd edək ki, "şeir" sözü ədəbiyyatda, həmçinin poeziya, nəzm kimi sinonimlərlə də əvəz oluna bilər, lakin bunların arasında incə məna fərqləri də mövcuddur. "Poeziya" daha geniş bir anlayış olub, şeirin yanında digər poetik janrları da əhatə edir. "Nəzm" isə daha çox şeirin forma tərəfinə vurğu edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz